Royal Coronation in Cambodia

Royal Coronation in Cambodia 

Posted: 30th October 2004

HIS MAJESTY THE NEW KING OF CAMBODIA: NORODOM SIHAMONI

Phnom Penh (C.S.C. – Ly Sovanna and Sam Rany, October 29, 2004)

October 29 has been an exceptional day in the history of the Kingdom of Cambodia since it was the day of the coronation of the new King HIS MAJESTY NORODOM SIHAMONI who succeeds his father NORODOM SIHANOUK, the beloved FATHER of our nation, highly respected by his children, grand-children and great-grand-children.

On the occasion of the Holy Royal Ceremonies that took place this day we observed all the high rank officials from the Cambodian government presided by Prime Minister HUN SEN and followed by the President of the National Assembly Prince NORODOM RANNARITH, the president of the Senate Chea Sim, the opposition leader Sam Rainsy and the government ministries. Ambassadors and representatives from many countries of the world and leaders of the religions present in the Kingdom came to witness the coronation of His Majesty Norodom Sihamoni and to wish him and our country a long life of prosperity and progress.

His Majesty N. Sihamoni said in his first speech as our new King: “From this happy and solemn day on, I shall devote my whole self in body and soul to the service of our people and nation, pursuing the exceptional work accomplished by my august Father. I shall endeavor myself to continue the path of our glorious and ancient past”. The new King continued: “I engage myself with confidence at the service of religion, humanity, education, social assistance and to the well being of every Cambodian and in particular in favor of the rural population of our Kingdom”.

Addressing the international community His Majesty N. Sihamoni said: “I request each of you to continue the efforts you have already accomplished in favour of the Buddhist Faith, in favor of the development of the country and the construction of peace, prosperity and the honor of our country”. At the end of his speech the new King wished that the Kingdom of Cambodia may enjoy solidarity, national union and the benefit of political decisions. To all his beloved compatriots His Majesty wished good health, happiness and prosperity in recompense to the efforts made in their daily lives. The King gave his special greeting to all the Ambassadors and representatives of different nations for their presence and for their love for Cambodia.

Prince N. Ranarith said to reporters that “the first plan the new King has in mind is to visit our whole country. Then he will visit Asian countries”. Prince Ranarith said that after the Roya Ceremony of the Holy Water, ‘Srong Preah Sokunvary’ his was very happy.

Article Source: Catholic Social Communication, Cambodia: Reportes; LY SOVANNA and SAM RANY

Tertiary education’s troubles

Dear editor,

Having read your interesting article “For many, it’s a matter of degrees” (Post, January 3), I would like to express my deep concerns about the quality of education in Cambodian higher education institutions HEIs).

As a Cambodian civil servant who has worked with HEIs for five years, I want to highlight several crucial problems that need to be urgently addressed, as they could aff-ect the quality of education Cambodian students receive, thus putting their academic success and employment opportunities at risk.

The first problem is the constraints on higher-education financing, which is limited by the government’s budget.

According to the World Bank, overall education expenditure accounted for only 1.6 per cent of Cambodia’s gross domestic product last year, and public higher-education expenditure a mere 0.05 per cent of GDP.

The second problem is admission requirements. The entry criteria for institutions of higher learning in Cambodia are not specific and are based on the results of high-school examinations.

The third problem is academic relevance. Public and private HEIs are competing to provide the same subjects – business studies, economics and IT – but what the nat-ion really needs are people who have studied science, mathematics, agriculture and health. Unfortunately, there aren’t enough of them.

The high rate of unemployment among university graduates is partly because many of them lack the skills needed in the labour market.

The fourth problem involves autonomy and academic freedom. Public HEIs remain under the control of a centralised bureaucracy, resulting in serious underfunding and low salaries for staff.

Academic freedom is in its infancy in the our tertiary-  education system because of political influence and a limited academic program.

The final problem is a lack of human resources, teaching quality and research capacity.

The Royal University of Law and Economics and the Royal University of Phnom Penh, both prestigious institutes of learning and members of the ASEAN University Network, have only 16 and seven PhD holders respectively on their staffs, according to the 2011  report of the Ministry of Education, Youth and Sport.

I agree with Mak Ngoy, general director of the higher education directorate at the Ministry of Education, when he says lecturers at public universities earn at least US$100 a month plus between $2 and $3 for each hour of actual teaching, but if their universities offer additional private classes, they can earn more than $500 a month.

But this raises the question of what percentage of teachers actually earn more than $500 a month. Teachers’ incomes depend on their universities’ specialisations and whether their professional skills fit with the needs of the courses they provide.

In Cambodia, the monthly salary for a full-time university lecturer is 55,000 riels (about US$130), which is insufficient to support a family.

Compare that with an academic’s average monthly salary of US$1,182 in China,  US$1,547 in India and US$3,107 in Malaysia.

Low salaries are definitely a problem in Cambodia, even though the government has increased them by 20 per cent every year.

Phnom Penh Post: http://www.phnompenhpost.com/index.php/2012010653809/National-news/tertiary-educations-troubles.html

Sam Rany, PhD candidate
Universiti Sains Malaysia

គុណភាព​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា​នៅ​កម្ពុជា​ គប្បី​ធ្វើ​ការ​កែទម្រង់​បន្ទាន់!

Educational Quality of Cambodian Higher Education Needs Urgently Reform

Written by Sam Rany January 5, 2012 (Published in the Phnom Penh Post)

លោក កៃ គីមសុង ជាទីរ៉ាប់អាន!

បន្ទាប់​ពី​អាន​អត្ថ​បទ​របស់​លោក ដែល​មាន​ចំណង​ជើង​ថា«For many, it's a matter of degrees» (ថ្ងៃ​ទី ៣ មករា ២០១២) ខ្ញុំ​សូម​សម្តែង​ក្តី​បារម្ភ ចំពោះ​បញ្ហា​គុណភាព​អប់រំ​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​បច្ចុប្បន្ន​នៅ​ កម្ពុជា។

ក្នុង​ឋានៈ​ជា​មន្រ្តី​រាជការ​ដែល​កំពុង​ធ្វើ​ការ​នៅ​គ្រឹះ​ស្ថាន ឧត្តម​សិក្សា​អស់​រយៈ​៥​ឆ្នាំ ខ្ញុំ​សូម​លើក​ឡើង​ពី​បញ្ហា​សំខាន់​ជា​ច្រើន​ ដែល​ត្រូវ​កែ​ទម្រង់​ជា​បន្ទាន់ ​ដែល​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​គុណភាព​អប់រំ​សម្រាប់​សិស្ស​កម្ពុជា និង​ឱកាស​ទទួល​បាន​ការ​ងារ​។

បញ្ហាទី១ គឺ​ការ​កំហិត​នៃ​ថវិកា​សម្រាប់​ការ​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា​។ ការ​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា​ត្រូវ​បាន​កំហិត​ ដោយ​ថវិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​។ ​យោង​តាម​ធនាគារ​ពិភពលោក​(ឆ្នាំ​២០១២) ​ការ​ចំណាយ​សរុប​លើ​ការ​អប់រំ​ជា​ផ្នែក​នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប​ មាន​តែ ១,៦០% ​ហើយ​ការ​ចំណាយ​លើ​ការ​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា​របស់​រដ្ឋ​ទទួល​បាន តែ ០,០៥ % ប៉ុណ្ណោះ។​

បញ្ហា​ទី ២ គឺ​លក្ខខណ្ឌ​ចុះ​ឈ្មោះ​សិស្ស​។ លក្ខ​ខណ្ឌ​ចូល​រៀន ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​មិន​មែន​ជា​លក្ខ​ខណ្ឌ​ជាក់​លាក់ ហើយ​ផ្អែក​លើ​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ប្រឡង​ទុតិយ​ភូមិ​។
បញ្ហា​ទី ៣ គឺ​សារៈ​សំខាន់​នៃ​កម្ម​វិធី​អប់រំ​។ ​គ្រឹះ​ស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​រដ្ឋ​ និង​ឯក​ជន​កំពុង​ប្រកួត​ប្រជែង​ផ្តល់​មុខ​វិជ្ជា​ដូច​គ្នា ដូច​ជា​ ក្នុង​មុខវិជ្ជា​ពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋ​កិច្ច ​និង​បចេ្ចក​វិទ្យា​ព័ត៌មាន ​ចំណែក​ឯ​មុខ​វិជ្ជា​វិទ្យា​សាស្រ្ត ​គណិត​វិទ្យា កសិកម្ម និង​សុខាភិបាល​ ដែល​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​របស់​ជាតិ​ពុំ​មាន​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​គ្រប់​នោះ​ទេ។

ដូច្នេះ អត្រា​គ្មាន​ការងារ​ខ្ពស់​ក្នុង​ចំណោម​សិស្ស​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ពី​សាកល​ វិទ្យាល័យ គឺ​ដោយ​សារ​កង្វះ​ជំនាញ​ ដែល​ត្រូវ​ការ​ចាំបាច់​លើ​ទីផ្សារ​ការ​ងារ។
​បញ្ហា​ទី ៤ គឺ​ស្វ័យ​ភាព និង​សេរីភាព​អប់រំ​។ គ្រឹះ​ស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​រដ្ឋ​ នៅ​តែ​ស្ថិត​ក្រោម​ក្រសួង​គ្រប់គ្រង ​ដែល​មាន​បញ្ហា​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដូច​ជា ​គ្មាន​មូលនិធិ​គ្រប់គ្រាន់​និង​ប្រាក់​ខែ​ទាប​។
​សេរីភាព​អប់រំ​នៅ​ក្មេង​ខ្ចី ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​បច្ចុប្បន្ន ​ដោយ​សារ​ឥទិ្ធពល​នយោបាយ និង​កម្មវិធី​អប់រំ​នៅ​មាន​កម្រិត​។ ​បញ្ហា​ចុង​ក្រោយ​គឺ​កង្វះ​ធនធាន​មនុស្ស​ គុណភាព​ការ​បង្រៀន និង​សមត្ថភាព​ស្រាវជ្រាវ​។ ​ឧទាហរណ៍ៈ សាកលវិទ្យាល័យ​នីតិសាស្រ្ត និង​សេដ្ឋកិច្ច មាន​សាស្រ្តាចារ្យ​ដែល​មាន​សញ្ញាបត្រ​បណ្ឌិត​តែ​១៦​នាក់ ចំណែក​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ មាន​តែ​៧​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា ឆ្នាំ​ ២០១១។

​ខ្ញុំ​យល់​ស្រប​ ជាមួយ​នឹង​លោក ម៉ាក ងុយ ​អគ្គ​នាយក​នៃ​អគ្គ​នាយក​ដ្ឋាន​ឧត្តម​សិក្សា​នៃ​ក្រសួង​អប់រំ ​ដែល​បាន​និយាយ​ថា ​គ្រូ​សាកល​វិទ្យាល័យ​រដ្ឋ​រក​បាន​ចំណូល​យ៉ាង​តិច​ ១០០ ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ខែ​ បូក​នឹង​ប្រាក់ ២,៣០ ដុល្លារ​សម្រាប់​ការ​បង្រៀន​១​ម៉ោង​ ប្រសិន​បើ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ពួក​គេ​ផ្តល់​ថ្នាក់​ឯក​ជន​បន្ថែម គ្រូ​អាច​រក​បាន​ជាង ៥០០​ដុល្លារ ក្នុង​មួយ​ខែ​។ ក្នុង​បរិ​បទ​នេះ យើង​អាច​សួរ​ថា តើ​គ្រូ​ប៉ុន្មាន​ភាគ​រយ​ ដែល​អាច​រក​ប្រាក់​បាន ៥០០ ដុល្លារ​អាមេរិក​ក្នុង​មួយ​ខែ។

​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រាក់​បៀវត្សរ៍​ប្រចាំ​ខែ ព្រម​ជាមួយ​នឹង​ប្រាក់​បៀវត្សរ៍​មូល​ដ្ឋាន ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​បន្ទាប់​បន្សំ (​ហានិភ័យ​តាម​តំបន់ សុខភាព ​គរុកោសល្យ ​និង​សមាជិក​គ្រួសារ)​សម្រាប់​គ្រូ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ពេញ​ម៉ោង ​គឺ ៥៥​ម៉ឺន​រៀល (ប្រហែល​១៣០​ដុល្លារ​អាមេរិក) ​ដែល​មិន​គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​ការ​ចំណាយ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ក្នុង​គ្រួសារ​ឡើយ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ​ប្រាក់​ខែ​ជា​មធ្យម​របស់​គ្រូ​នៅ​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ី​គឺ ១ ១៨២ ដុល្លារ​អាមេរិក​នៅ​ប្រទេស​ចិន ១ ៥៤៧​ ដុល្លារ​អាមេរិក នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ​៤១១២ ដុល្លារ​អាមេរិក​នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន ៣១០៧ ដុល្លារ​អាមេរិក​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី ​និង ២៥៦៨ ដុល្លារ​អាមរិក​ នៅ​ប្រទេស​អូស្រ្តាលី​។ ដូច្នេះ​ប្រាក់​ខែ​ទាប​ជា​បញ្ហា​ចម្រូង​ចម្រាស​នៅ​ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា​ បច្ចុប្បន្ន ​បើ​ទោះ​ជា​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ ២០% ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ក៏ដោយ។

​ជា​ទី​បញ្ចប់ ខ្ញុំ​ក៏​សូម​កោត​សរសើរ​ចំពោះ​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​អស់​ពី​សមត្ថភាព​របស់ ​រដ្ឋាភិបាល ​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព​អប់រំ ក្នុង​មួយ​ទសវត្សរ៍​ចុង​ក្រោយ​នេះ​។ ខ្ញុំ​នៅ​តែ​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម ចំពោះ​ការ​អភិវឌ្ឍ​នា​ថ្ងៃ​អនាគត សម្រាប់​គ្រឹះ​ស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​កម្ពុជា ដោយ​សារ​ការ​ប្តេជ្ញា​ខ្ពស់​របស់​រដ្ឋាភិបាល និង​ដៃ​គូ​អភិវឌ្ឍន៍។ ​ខ្ញុំ​កោត​សរសើរ​ ចំពោះ​យន្ត​ការ​ជា​ច្រើន​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ក្នុង​នោះ មាន​គណៈកម្មាធិការ​វាយ​តម្លៃ​កម្ពុជា ឧត្តម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជាតិ​អប់រំ ផែន​ការ​អប់រំ​ជា​យុទ្ធសាស្រ្ត (២០០៩-២០១៣) ​ផែន​ការ​មេ​សម្រាប់​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ក្នុង​វិស័យ​អប់រំ ២០១១-១៥ ។
សូម​ទទួល​ការ​រាប់​អាន​អំពី​ខ្ញុំ​!។

សំ រានី បេក្ខ​ជន​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​នៅ Universiti Sains Malaysia (USM)​

រដ្ឋាភិបាល​គួរ​រៀន​សូត្រ​បទ​ពិសោធ​នៃ​ការ​បណ្តេញ​ចេញ

លោក​និពន្ធ​នាយក​ជាទី​គោរព​រាប់​អាន!
 
តាម ការ​ពិនិត្យ​សង្កេត​របស់​ខ្ញុំ  មាន​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ជា​ច្រើន​ បាន​ចុះ​ផ្សាយ​យ៉ាង​ព្រោង​ព្រាត​ ស្ទើរ​តែ​ពេញ​សប្តាហ៍​ទីមួយ​ នៃ​ខែ​មករា​នេះ  អំពី​ហេតុការណ៍​នៃ​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ និង​អំពើ​ហិង្សា​ រវាង​អាជ្ញាធរ​មាន​សមត្ថកិច្ច​កម្ពុជា  និង​អតីត​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ប្លុក​បុរី​កីឡា​។ ជាពិ​សេស​សារ​ព័ត៌​មាន​ភ្នំពេញ​បុស្តិ៍ ច្បាប់​ចេញ​ផ្សាយ​ថ្ងៃ​ទី ៥ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០១២ ក្រោម​ចំណង​ជើង​ថា ( អ្នក​បុរី​កីឡា ២០០ គ្រួសារ​ត្រូវ​បាន​ជម្លៀស​ទៅ​ទីតាំង​ថ្មី ខណៈ​អ្នក​ខ្លះ​ទៀត​នាំ​ចូល​តុលាការ​) និង​ច្បាប់​ចេញ​ផ្សាយ​ថ្ងៃ​ទី ៦ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០១២ ក្រោម​ចំណង​ជើងថា (អ្នក​បុរី​កីឡា សុំ​អន្តរាគមន៍​ពី​ទូត​មហា​អំណាច​)។

ក្រោយ​ពី​បាន​អាន​អត្ថបទ​ទាំង​ ពីនេះ​ហើយ ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​អាណិត​អាសូរ​ជា​ពន់ពេក ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​រងគ្រោះ​ទាំង​អស់ រួម​ទាំង​អ្នក​រង​របួស និង​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កាត់​ទោស ជា​ពិសេស ​នោះ គឺ​ក្រុម​កុមារា-កុមារី។ ជា​ការ​កត់​សម្គាល់​របស់​ខ្ញុំ​ក្រោយ​ហេតុ​ការណ៍​នេះ  ខ្ញុំ​មាន​ទស្សន​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​បញ្ញា​វ័ន្ត​ខ្មែរ  អ្នក​នយោបាយ​ខ្មែរ និង​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ​ និង​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន ដែល​ពួក​គេ​បាន​សម្តែង​នូវ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ចំពោះ​ចំណាត់​ការ​របស់​ រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​អំពើ​ហិង្សា​នេះ។

ជា​ការ​ពិត ខ្ញុំ​ទទួល​ស្គាល់​ថា រាល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ទាំង​អស់​នៅ​លើ​ពិភពលោក​យើង​នេះ តែង​តែ​មាន​ផល​ប៉ះ​ពាល់ និង​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​ដោយ​ចៀស​មិន​រួច​រវាង​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​។ តាម​រយៈ​នយោបាយ ឯកជន​ភាវូបនីយកម្ម ឬ សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ​សេរី ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​នឹង​កំពុង​តែ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​យ៉ាង​សកម្ម​ ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ សំណង់​អគារ​សាធារណៈ ​និង​ឯកជន ព្រម​ទាំង​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ជាតិ​ជា​ច្រើន​កន្លែង ពាស​ពេញ​ផ្ទៃ​ប្រទេស​។ នៅ​ក្នុង​បរិបទ​នេះ តើ​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​មាន​យន្ត​ការ ឬ​គោល​នយោបាយ​ឈ្នះ ឈ្នះ អ្វី​ខ្លះ ដើម្បី​ផ្តល់​អោយ​តួអង្គ ដែល​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​អធិករណ៍​នេះ អាច​ទទួល​យក​បាន​ដោយ​ការ​ពេញ​ចិត្ត​ពេញ​ថ្លើម​?

ចម្លើយ ​ចំពោះ​សំណួរ​នេះ​ គឺ​រដ្ឋាភិបាល គួរ​ពិចារណា​ឡើង​វិញ ពី​បទពិសោធ​ដ៏​ជូរ​ចត់​នា​ពេល​អតីត​កាល និង​គួរ​រៀន​សូត្រ​អំពី​បទពិសោធ​ល្អៗ នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​ជិត​ខាង​របស់​យើង។ តើ​បទ​ពិសោធ​ជូរចត់​ជា​អ្វី? វា​សំដៅ​ទៅ​លើ​រាល់​សកម្មភាព ឬ​ចំណាត់​ការ​ប្រកប​ដោយ​អំពើ​ហិង្សា​ធ្ងន់ធ្ងរ​ប៉ះពាល់​ដល់​សិទ្ធិ​មនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និង​នីតិរដ្ឋ​។ តើ​វា​ផ្តល់​ផល​វិបាក​អ្វីខ្លះ​ដល់​សង្គម​ជាតិ​យើង? វា​បាន​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ដំណំ ដល់​កិត្តិសព្ទ​ជាតិ​យើង​ នៅ​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ និង​ផ្តល់​ឱកាស​អោយ​បណ្តា​ប្រទេស​មហា​អំណាច​មួយ​ចំនួន ដាក់​គំនាប ឬ​ជ្រៀត​ជ្រែក​មក​លើ​អធិបតេយ្យ​ភាព​ជាតិ​យើង។ តួ​យ៉ាង តាម​រយៈ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​អន្តរជាតិ​ ធ្វើ​អោយ​សាធារណៈ​មតិ​អន្តរ​ជាតិ វាយតម្លៃ​ពី​ស្ថានភាព​អវិជ្ជាមាន​ទាំង​ឡាយ និង​មាន​ទស្សន​មិន​ល្អ​មក​លើ​កម្ពុជា។ ជាង​នេះ​ទៀត ខ្មែរ​យើង​នៅ​ពេល​ដែល​មាន​វិវាទ​ដោះ​ស្រាយ​ជាមួយ​គ្នា​មិន​ចេញ​លទ្ធផល យើង​តែង​តែ​រត់​ទៅ​រក​កិច្ច​អន្តរាគមន៍​ពី​ជន​បរទេស​ជាក់​ស្តែង​ដូច​ជា អ្នក​បុរី​កីឡា​ជាដើម​។

ទង្វើ​នេះ បាន​ធ្វើ​អោយ​បរទេស​មើល​ងាយ និង​អាច​ធ្វើ​អោយ​ប៉ះពាល់​ដល់​មោទនភាព​របស់​ជាតិ​យើង។ តើ​យើង​គួរ​រៀន​សូត្រ​បទ​ពិសោធ​ពី​បណ្តា​ប្រទេស​ជិត​ខាង​របស់​យើង​អ្វី​ ខ្លះ? ករណី​ដូច​ជា​នៅ​ប្រទេស ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី និង សិង្ហបុរី មុន​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​សម្រេច​បណ្តេញ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ពី​តំបន់​ដែល​ពួក​គេ​ រស់​នៅ ដើម្បី​ធ្វើការ​អភិវឌ្ឍ អ្វី​មួយ គេ​បាន​រៀប​ចំ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​ទីតាំង​ថ្មី​រួច​ជា​ស្រេច ដូច​ជា​សាលា​រៀន​ មន្ទីរ​ពេទ្យ ផ្លូវ​ថ្នល់ ទីអារាម ទឹក ភ្លើង អគារ​រស់​នៅ ដើម្បី​អោយ​ប្រជាជន​ប្តូរ​ទៅ​កាន់​ទីតាំង​ថ្មី​នេះ។ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត គេ​បាន​ធ្វើ​គោល​នយោបាយ និង​ប៉ះប៉ូវ​សំណង​ផ្លូវ​ច្បាប់​សមស្រប ដល់​ប្រជាជន​របស់​គេ ដើម្បី​ចៀស​វាង​អធិករណ៍ ជាយ​ថាហេតុ​ណា​មួយ​កើត​ឡើង​។ តើ​កម្ពុជា​យើង​អាច​ធ្វើ​បាន​ដែរ​ឬទេ? ចំណុច​សំខាន់​គឺ​ឆន្ទៈ​នយោបាយ។
សរុប​សេក្តី​មក រដ្ឋាភិបាល​ គួរ​តែ​ពិចារណា​ឡើង​វិញ​ ចំពោះ​មេរៀន​ពី​អតីត​កាល និង​ខិតខំ​រិះរក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​ឈ្នះៗ ដើម្បី​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ និង​ប្រជាជន​របស់​ខ្លួន។ ប្រជាជន​កម្ពុជា​បាន​ឆ្លង​កាត់​សោដ​នាដកម្ម​នៃ​ភ្លើង​សង្រ្គាម និង​អស្ថិរភាព​នយោបាយ​អស់​ជាច្រើន​ទសសវត្សរ៍​កន្លង​មក​ហើយ ដូច​នេះ ពួក​គេ​គួរ​តែ​រស់​នៅ​អោយ​បាន​សម​សួន​ថ្លៃថ្នូរ​ ក្នុង​ឋានៈ​ជា​ប្រជាជន​មួយ​ដែល​ធ្លាប់​មាន​អារ្យធម៌​រុងរឿង​នា​សម័យ អង្គរ​ដ៏​បវរ​របស់​យើង។ រដ្ឋាភិបាល​គួរ​តែ​ពិចារណា​ផង​ដែរ​ នូវ​អនុសាសន៍​ល្អ​ៗ ពី​សំណាក់​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ឥស្សរជន​នយោបាយ​ផ្សេងៗ។

ខ្ញុំ​មាន​សេចក្តី​សង្ឃឹម​យ៉ាង​មុតមាំ ទៅ​លើ​កម្មវិធី​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​។ ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា ឆ្នាំ​ថ្មី​នេះ រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ធ្វើ​កំណែ​ទម្រង់​គោល​នយោបាយ​បន្ថែម​ទៀត ដែល​ផ្តល់​ឧត្តម​ប្រយោជន៍​ដល់​ជាតិ និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ទាំង​អស់ ឲ្យ​ស័ក្តិសម​ជា​ប្រទេស​កំពុង​បន្ត​ដំណែង ក្នុង​ឋានៈ​ជា​ប្រធាន​សមាគម​ប្រជា​ជាតិ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍៕​

សូម​លោក​និពន្ធ​នាយក មេត្តា​ទទួល​នូវ​ការ​គោរព​រាប់អាន​អំពី​ខ្ញុំ។
សំ រ៉ានី បេក្ខជន​បណ្ឌិត នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​វិទ្យាសាស្រ្ត​ម៉ាឡេស៊ី (USM)
http://www.postkhmer.com/index.php?option=com_content&view=article&id=71287:2012-01-09-21-26-29&catid=23:letter-to-editor&Itemid=85