ដោយ ប៉ែន បូណា (Radio France International-IRI)
ពុធ 08 ឧសភា 2013
ពុធ 08 ឧសភា 2013
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន
កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះដែលថា
លោកនឹងបន្តកាន់តំណែងរហូតដល់អាយុជាង៧០ឆ្នាំនោះ
បានបង្កើតឲ្យមានការជជែកគ្នាយ៉ាងផុលផុសអំពីអាណត្តិរបស់មេដឹកនាំ
កម្ពុជា។ មតិខ្លះបានរិះគន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថានៅ «ក្រាញអំណាច»
ទោះបីជាខ្លួនកាន់តំណែងយូរហើយក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ
ប្រសិនបើគេពិចារណាឲ្យស៊ីជម្រៅ
ការក្រាញអំណាចមិនមែនជារឿងដាច់ដោយឡែករបស់បុគ្គលណាទេ តែវាជា
«ជំងឺសង្គម»ខ្មែរដែលត្រូវតែរួមគ្នាព្យាបាល។
តើជំងឺនេះមានឫសគល់មកពីណា?
នៅកម្ពុជា ផ្លូវឡើងទៅកាន់អំណាចគឺជារឿងដ៏លំបាកមួយទៅហើយ ប៉ុន្តែ
ការចាកចេញពីអំណាចវិញវារឹតតែលំបាកថែមទៀត។ លំបាកនៅត្រង់ថា
«វប្បធម៌ក្រាញអំណាច»កំពុងចាក់ឫសនិងបានក្លាយជា«ជំងឺសង្គម»មួយដែល
គួរតែនាំគ្នារកវិធីព្យាបាល។
ការចោទអ្នកនេះឬអ្នកនោះថាក្រាញអំណាច គ្រាន់តែជាការបាចទឹកដាក់គ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះនេះមិនមែនជាបញ្ហាដោយឡែករបស់បុគ្គលណាម្នាក់ឡើយ តែវាជាបញ្ហារួមរបស់សង្គមខ្មែរទាំងមូល។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល អ្នកដឹកនាំតែងតែការពារអំណាចរហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ។ នៅក្នុងបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលឯណោះវិញ វប្បធម៌នៃការផ្តល់តម្លៃទៅលើបុគ្គលដែលជា«តួឯក»នយោបាយក៏កំពុងចាក់ ឫសយ៉ាងរឹងមាំណាស់ដែរ។
ជាក់ស្តែង នៅពេលគេនិយាយពីគណបក្សកាន់អំណាច គេសំដៅដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ នៅក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី គេនិយាយតែពីលោកសម រង្ស៊ី ខណៈដែលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សគេនិយាយតែឈ្មោះលោកកឹម សុខា។ តួអង្គនយោបាយទាំងនោះត្រូវបានគេលើកតម្កើងថាជាមនុស្សយ៉ាងសំខាន់។ សំខាន់រហូតដល់ពេលខ្លះបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ ឬក៏ស្ថិរភាពរបស់ប្រទេសទាំងមូល ត្រូវបានគេចងភ្ជាប់ជាមួយនឹងបុគ្គលតែម្នាក់។ នៅកម្ពុជា កុំថាឡើយដល់ទៅផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំប្រទេស សូម្បីតែប្តូរមេបក្សនយោបាយមួយក៏ជាបញ្ហាដែរ។
នៅក្នុងពិភពសង្គមស៊ីវិលក៏មិនសូវជាខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ។ បុគ្គលដែលជាមេដឹកនាំច្រើនតែកាន់អំណាចរយៈពេលយ៉ាងយូរ ដោយមិនព្រមប្រគល់ឲ្យទៅអ្នកដទៃឡើយ។ តើនេះមិនមែនជា«វប្បធម៌លើកស្ទួយបុគ្គល» ដែលជាឫសគល់នៃ«ជំងឺក្រាញអំណាច» នៅក្នុងសង្គមខ្មែរទេឬ?
ដើម្បីស្វែងយល់ពីបញ្ហានេះ គេគួរពិនិត្យមើលមូលហេតុមួយចំនួនដូចតទៅ៖
មូលហេតុទី១ ៖ គឺបញ្ហាមុខមាត់។ ជាទូទៅ សង្គមខ្មែរច្រើនតែឲ្យតម្លៃខ្លាំងពេកទៅលើតំណែង។ ក្នុងន័យនេះ ការបាត់បង់មុខតំណែងត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាការបាក់មុខមាត់យ៉ាងខ្លាំង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកមានមុខតំណែងតែងក្រាញមិនចង់ចុះចេញដោយងាយៗ ឡើយ។
មូលហេតុទី២ ៖ ការក្រាញអំណាច គឺជាផលវិបាកនៃនយោបាយសងសឹកគ្នាតាមយុទ្ធសាស្ត្រ«អ្នកឈ្នះជាវីរជន រីឯអ្នកចាញ់ជាជនក្បត់ជាតិ»។ ទស្សនៈនេះហើយដែលជំរុញឲ្យមេដឹកនាំមិនងាយបោះបង់អំណាច។ ប្រសិនបើត្រូវបោះបង់ក៏ពួកគេរៀបជើងព្រួលទុកជាមុនឲ្យហើយដែរ។
មូលហេតុទី៣ ៖ ប្រព័ន្ធច្បាប់ដែលមិនបានកំណត់អាណត្តិរបស់មេដឹកនាំ ក៏ជាឱកាសដែលបើកផ្លូវឲ្យអ្នកដឹកនាំតោងអំណាចតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
ដូច្នេះ ដើម្បីព្យាបាល«ជំងឺក្រាញអំណាច» សង្គមខ្មែរចាំបាច់ត្រូវផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតមួយចំនួនជាចាំបាច់។ ជាបឋម គេគួរយល់ថា មុខតំណែងជាពិសេសតំណែងដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិ ផ្តាច់មុខរបស់អ្នកណាម្នាក់ឡើយ តែវាគ្រាន់តែជាទីលានបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់អ្នកដឹកនាំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ បានឃើញក្នុងរយៈពេលកំណត់ណាមួយតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺវាមិនខុសពីសង្វៀនប្រកួតកីឡានោះឡើយ។ ការឡើង ឬចុះពីសង្វៀននេះ គឺជារឿងធម្មតាដែលគ្មានអ្វីគួរឲ្យខ្មាស់អៀនឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការស្ថិតនៅក្នុងមុខតំណែងយូរពេក កំហុសក៏អាចកើតមានកាន់តែច្រើនដែរ។
ក្នុងបរិបទនេះ ការៀបចំឲ្យមានប្រព័ន្ធផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំដោយធានាបាននូវ សុវត្ថិភាពរបស់អ្នកចេញពីអំណាចផង និងស្ថិរភាពសង្គមទាំងមូលផង គឺជាមូលដ្ឋានសំខាន់ជាងគេមួយ។ ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំប្រទេសក៏មិនត្រូវប្រព្រឹត្តបំពានអំណាចណាមួយដែរនៅក្នុង អាណត្តិដឹកនាំរបស់ខ្លួនដើម្បីចៀសវាងការចោទប្រកាន់ពេលចេញពីមុខតំណែង។ តុលាការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដែលកំពុងដំណើរការនៅពេលនេះ គួរតែជាមេរៀនសម្រាប់មេដឹកនាំខ្មែរ ហើយព្រឹតិ្តការណ៍បែបនេះក៏មិនគួរនឹងកើតឡើងជាថ្មីទៀតដែរ។
សរុបមកវិញ វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្សំជាឱសថព្យាបាល«ជំងឺក្រាញអំណាច»នៅក្នុង សង្គមខ្មែរមានអស់ហើយ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលត្រូវនាំគ្នាព្យាបាលជំងឺនេះឲ្យអស់ពីសង្គម៕
ការចោទអ្នកនេះឬអ្នកនោះថាក្រាញអំណាច គ្រាន់តែជាការបាចទឹកដាក់គ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះនេះមិនមែនជាបញ្ហាដោយឡែករបស់បុគ្គលណាម្នាក់ឡើយ តែវាជាបញ្ហារួមរបស់សង្គមខ្មែរទាំងមូល។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល អ្នកដឹកនាំតែងតែការពារអំណាចរហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ។ នៅក្នុងបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលឯណោះវិញ វប្បធម៌នៃការផ្តល់តម្លៃទៅលើបុគ្គលដែលជា«តួឯក»នយោបាយក៏កំពុងចាក់ ឫសយ៉ាងរឹងមាំណាស់ដែរ។
ជាក់ស្តែង នៅពេលគេនិយាយពីគណបក្សកាន់អំណាច គេសំដៅដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ នៅក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី គេនិយាយតែពីលោកសម រង្ស៊ី ខណៈដែលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សគេនិយាយតែឈ្មោះលោកកឹម សុខា។ តួអង្គនយោបាយទាំងនោះត្រូវបានគេលើកតម្កើងថាជាមនុស្សយ៉ាងសំខាន់។ សំខាន់រហូតដល់ពេលខ្លះបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ ឬក៏ស្ថិរភាពរបស់ប្រទេសទាំងមូល ត្រូវបានគេចងភ្ជាប់ជាមួយនឹងបុគ្គលតែម្នាក់។ នៅកម្ពុជា កុំថាឡើយដល់ទៅផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំប្រទេស សូម្បីតែប្តូរមេបក្សនយោបាយមួយក៏ជាបញ្ហាដែរ។
នៅក្នុងពិភពសង្គមស៊ីវិលក៏មិនសូវជាខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ។ បុគ្គលដែលជាមេដឹកនាំច្រើនតែកាន់អំណាចរយៈពេលយ៉ាងយូរ ដោយមិនព្រមប្រគល់ឲ្យទៅអ្នកដទៃឡើយ។ តើនេះមិនមែនជា«វប្បធម៌លើកស្ទួយបុគ្គល» ដែលជាឫសគល់នៃ«ជំងឺក្រាញអំណាច» នៅក្នុងសង្គមខ្មែរទេឬ?
ដើម្បីស្វែងយល់ពីបញ្ហានេះ គេគួរពិនិត្យមើលមូលហេតុមួយចំនួនដូចតទៅ៖
មូលហេតុទី១ ៖ គឺបញ្ហាមុខមាត់។ ជាទូទៅ សង្គមខ្មែរច្រើនតែឲ្យតម្លៃខ្លាំងពេកទៅលើតំណែង។ ក្នុងន័យនេះ ការបាត់បង់មុខតំណែងត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាការបាក់មុខមាត់យ៉ាងខ្លាំង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកមានមុខតំណែងតែងក្រាញមិនចង់ចុះចេញដោយងាយៗ ឡើយ។
មូលហេតុទី២ ៖ ការក្រាញអំណាច គឺជាផលវិបាកនៃនយោបាយសងសឹកគ្នាតាមយុទ្ធសាស្ត្រ«អ្នកឈ្នះជាវីរជន រីឯអ្នកចាញ់ជាជនក្បត់ជាតិ»។ ទស្សនៈនេះហើយដែលជំរុញឲ្យមេដឹកនាំមិនងាយបោះបង់អំណាច។ ប្រសិនបើត្រូវបោះបង់ក៏ពួកគេរៀបជើងព្រួលទុកជាមុនឲ្យហើយដែរ។
មូលហេតុទី៣ ៖ ប្រព័ន្ធច្បាប់ដែលមិនបានកំណត់អាណត្តិរបស់មេដឹកនាំ ក៏ជាឱកាសដែលបើកផ្លូវឲ្យអ្នកដឹកនាំតោងអំណាចតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
ដូច្នេះ ដើម្បីព្យាបាល«ជំងឺក្រាញអំណាច» សង្គមខ្មែរចាំបាច់ត្រូវផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតមួយចំនួនជាចាំបាច់។ ជាបឋម គេគួរយល់ថា មុខតំណែងជាពិសេសតំណែងដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិ ផ្តាច់មុខរបស់អ្នកណាម្នាក់ឡើយ តែវាគ្រាន់តែជាទីលានបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់អ្នកដឹកនាំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ បានឃើញក្នុងរយៈពេលកំណត់ណាមួយតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺវាមិនខុសពីសង្វៀនប្រកួតកីឡានោះឡើយ។ ការឡើង ឬចុះពីសង្វៀននេះ គឺជារឿងធម្មតាដែលគ្មានអ្វីគួរឲ្យខ្មាស់អៀនឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការស្ថិតនៅក្នុងមុខតំណែងយូរពេក កំហុសក៏អាចកើតមានកាន់តែច្រើនដែរ។
ក្នុងបរិបទនេះ ការៀបចំឲ្យមានប្រព័ន្ធផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំដោយធានាបាននូវ សុវត្ថិភាពរបស់អ្នកចេញពីអំណាចផង និងស្ថិរភាពសង្គមទាំងមូលផង គឺជាមូលដ្ឋានសំខាន់ជាងគេមួយ។ ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំប្រទេសក៏មិនត្រូវប្រព្រឹត្តបំពានអំណាចណាមួយដែរនៅក្នុង អាណត្តិដឹកនាំរបស់ខ្លួនដើម្បីចៀសវាងការចោទប្រកាន់ពេលចេញពីមុខតំណែង។ តុលាការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដែលកំពុងដំណើរការនៅពេលនេះ គួរតែជាមេរៀនសម្រាប់មេដឹកនាំខ្មែរ ហើយព្រឹតិ្តការណ៍បែបនេះក៏មិនគួរនឹងកើតឡើងជាថ្មីទៀតដែរ។
សរុបមកវិញ វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្សំជាឱសថព្យាបាល«ជំងឺក្រាញអំណាច»នៅក្នុង សង្គមខ្មែរមានអស់ហើយ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលត្រូវនាំគ្នាព្យាបាលជំងឺនេះឲ្យអស់ពីសង្គម៕
No comments:
Post a Comment