Monday, 9 July 2012

Trade with Vietnam increases

ANZ report shows a vulnerable Cambodia

គ.ជ.ប.​គ្រោង​បង្កើត​ច្បាប់​មិន​ឲ្យ​ទណ្ឌិត​មាន​សិទ្ធិ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត

2012-07-08
គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត (គ.ជ.ប.) គ្រោង​ស្នើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​បន្ថែម​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ឃោសនា​របស់​គណបក្ស​នយោបាយ ដើម្បី​ការពារ​កុំ​ឲ្យ​មេ​គណបក្ស​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ជា​ទណ្ឌិត អាច​មាន​ឱកាស​ឃោសនា​នយោបាយ​បាន។

អគ្គលេខាធិការ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត លោក ទេព នីថា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​០៧ ខែ​កក្កដា ឲ្យ​ដឹង​ថា គ.ជ.ប. មាន​គម្រោង​ជំរុញ​ការ​បង្កើត​នីតិវិធី​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​រារាំង​មិន​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​គណ បក្ស​នយោបាយ​ដែល​មាន​ទោស​មាន​សិទ្ធិ​ ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​អាណត្តិ​ទី​៥ នា​ពេល​ខាង​មុខ។
លោក​បន្ត​ថា គ.ជ.ប. កំពុង​តែ​សិក្សា​ពី​នីតិវិធី​មួយ​ចំនួន​ស្ដីពី​ការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត និង​រង់ចាំ​ពេល​វេលា​បន្ថែម​ទៀត ក្នុង​ការ​សម្រេច​សេចក្ដី​ព្រាង​នេះ៖ «យើងស្ថិត​នៅ​លើ​ការ​ពិនិត្យ​មើល​លើ​មូល ដ្ឋាន​ច្បាប់​ដែល​មាន​ជាក់ស្ដែង រៀបចំ​នីតិវិធី​នេះ​ឲ្យ​ស្រប​នឹង​ស្ថានភាព​ជាក់​ស្ដែង​ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា»
ទាក់ទង​បញ្ហា​នេះ​អ្នក​នយោបាយ និង​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន​នៅ​កម្ពុជា រិះគន់​ថា គ.ជ.ប. មាន​គម្រោង​បង្កើត​ច្បាប់​នេះ ដើម្បី​សម្លាប់​ជីវិត​អ្នក​នយោបាយ ជា​ពិសេស​សំដៅ​ទៅ​លោក សម រង្ស៉ី តែម្តង ហើយ​ទង្វើ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ផ្ទុយ​នឹង​ឆន្ទៈ​ប្រជាធិបតេយ្យ។
មន្ត្រី​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក យឹម សុវណ្ណ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ស្ថាប័ន គ.ជ.ប. មាន​គម្រោង​បង្កើត​នីតិវិធី​បន្ថែម ដើម្បី​ផ្គាប់​ចិត្ត​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ហើយ​ច្បាប់​ក្រោយ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ប្រឆាំង​ប្រធាន​គណបក្ស សម រង្ស៉ី តែម្ដង។ លោក​អះអាង​ថា ការ​បង្កើត​ច្បាប់​ប្រឆាំង​ទណ្ឌិត​មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​នេះ នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​អ្នក​ស្នេហា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ស្វាគមន៍​ឡើយ។
លោក យឹម សុវណ្ណ បញ្ជាក់​ថា បំណង​កម្ចាត់​លោក សម រង្ស៉ី ចេញ​ពី​ឆាក​នយោបាយ បង្ហាញ​ថា គណបក្ស​កាន់​អំណាច​ខ្លាច​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ​របស់​ប្រធាន​បក្ស​ប្រឆាំង៖ «គ.ជ.ប. ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការ ងារ​ខ្លួន​ប្រកប​ដោយ​ឯករាជភាព​ដើម្បី​ធានា​ថា ការ​មាន​សេរី និង​យុត្តិធម៌ នេះ​ជា​ទង្វើ​យ៉ាង​ច្បាស់​បញ្ជាក់​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​ខ្លាច សម រង្ស៊ី លោក​ប្រធាន​កំពុង​តែ​ស្វះស្វែង​រក​ឥទ្ធិពល​ការទូត ដើម្បី​ឲ្យ​ត្រឡប់​មក​កម្ពុជា​វិញ»

ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ដែរ ប្រធាន​គណបក្ស​សិទ្ធិ​មនុស្ស លោក កឹម សុខា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​បង្កើត​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា ប្រៀប​ដូច​ជា​ការ​កាត់​ក្បាល​តម្រូវ​មួក បាន​ន័យ​ថា គ.ជ.ប. ធ្វើ​ច្បាប់​នេះ​ដើម្បី​កម្ចាត់​លោក សម រង្ស៊ី។

លោក​កត់​សម្គាល់​ថា កន្លង​មក​មាន​មតិ​ជា​ច្រើន​ចោទ​ថា គ.ជ.ប. បម្រើ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​តែ​មិន​ទាន់​មាន​ភស្តុតាង​ច្បាស់ ប៉ុន្តែ​ទង្វើ​បង្កើត​ច្បាប់​នេះ​ពិត​ជា​ការ​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​ច្បាស់​ថា គ.ជ.ប. ធ្វើ​ការ​បម្រើ​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ប្រាកដ​មែន៖ «ជា​រឿង​មួយ​ អាម៉ាស់​របស់ គ.ជ.ប. និង​បក្ស​កាន់​អំណាច​ឈ្នះ​ប៉ុណ្ណឹង ហើយ​ក៏​នៅ​តែ​តាម​ផ្ដន្ទា​គេ​ទៀត។ ជា​រឿង​នយោបាយ​សុទ្ធសាធ​ករណី​លោក សម រង្ស៉ី»

លោក កឹម សុខា បន្ត​ថា គណបក្ស​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នឹង​មិន​នៅ​ស្ងៀម​ឡើយ​ចំពោះ​ករណី​នេះ ដោយ​លោក​គ្រោង​នឹង​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​រិះគន់​សេចក្ដី​ព្រាង​នោះ​ទៀត​ ផង។
យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​បដិសេធ​ថាគណបក្ស​កាន់​អំណាច​ មិន​ស្ថិត​នៅ​ពី​ក្រោយ​គម្រោងការ​បង្កើត​ច្បាប់​ប្រឆាំង​ មេ​បក្ស​ដែល​ជា​ទណ្ឌិត​ទេ។
អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋ​មន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​អនុវត្ត​នីតិវិធី​របស់ គ.ជ.ប. ជា​ផល​ប្រយោជន៍​សកល មិន​មែន​សំដៅ​តែ​ក្រុម​ណា​មួយ ឬ​បុគ្គល​ណា​មួយ​ទេ។ លោក​បន្ត​ថា កន្លង​មក គ.ជ.ប. តែង​តែ​អនុវត្ត​ការងារ​របស់​ខ្លួន​បាន​ត្រឹមត្រូវ ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព ស្រប​តាម​នីតិរដ្ឋ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បញ្ជាក់​ថា តាម​ច្បាប់​ទណ្ឌិត​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ធ្វើ​នយោបាយ​នោះ​ឡើយ៖ «កាល​ណា​យើង​ប្រើប្រាស់​ពាក្យ​ដើម្បី​បំផ្លាញ គ.ជ.ប. ជា​រឿង​ខុស​ក្នុង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យប្រជាធិបតេយ្យ សំដៅ​មតិ​ភាគ​ច្រើន»

ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី អគ្គលេខាធិការ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត  លោក ទេព នីថា មាន​ប្រសាសន៍​ថា គ.ជ.ប. នឹង​ត្រូវ​រៀបចំ​នីតិវិធី​នោះ​ឲ្យ​ចប់​សព្វគ្រប់​មុន​ថ្ងៃ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​ តំណាងរាស្ត្រ​ឆ្នាំ​២០១៣ ខាង​មុខ ដោយ​យក​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ជា​មូលដ្ឋាន។
លោក ទេព នីថា បញ្ជាក់​ថា ចំពោះ​ពេល​វេលា​ជាក់លាក់​នៃ​ការ​​ចេញ​សេចក្ដី​ព្រាង​នីតិវិធី​បន្ថែម​នេះ មិន​ទាន់​បាន​កំណត់​រួច​រាល់​នៅ​ឡើយ​ទេ៖ «ច្បាប់​បាន​ហាម ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ឈរ​ឈ្មោះ និង​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត។ តើ​អ្នក​ទាំង​អស់​នោះ​មាន​សិទ្ធិ​ធ្វើ​ការ​ឃោសនា​បោះ​ ឆ្នោត ឬ​ក៏​អត់ ច្បាប់​មិន​សំដៅ​លើ​នរណា​ទេ សំដៅ​ទូទៅ​តែម្ដង»

ការ​បោះ​ឆ្នោត​សភា​អាណត្តិ​ទី​៥ នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ ដោយ​រក្សា​ចំនួន​អាសនៈ ១២៣ ដូច​អាណត្តិ​ទី​៤​ដែរ។ បើ​សិន​ជា​សេចក្ដី​ព្រាង​ហាម​ឃាត់​ទណ្ឌិត​មិន​ឲ្យ​ចូល​រួម​ឃោសនា​ក្លាយ​ជា​ ច្បាប់​មែន​នោះ បាន​ន័យ​ថា លោក សម រង្ស៉ី មិន​អាច​ឃោសនា​តាម​រយៈ​បច្ចេកវិទ្យា វីដេអូ ផ្សាយ​ផ្ទាល់ (Video Conference) បាន​ដូច​មុន​ទេ។

ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​អព្យាក្រឹត និង​យុត្តិធម៌​ដើម្បី​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​កម្ពុជា ឬ​អង្គការ និកហ្វិច (NICFEC) លោក​បណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​មិន​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​រៀបចំ​ច្បាប់​ដែល​រៀបចំ​ឡើង​សំដៅ​គោលដៅ​នយោបាយ​ ឡើយ។

លោក​ពន្យល់​ថា មិន​ជា​ការ​ចាំបាច់​ទេ​ចំពោះ​ការ​រៀបចំ​នីតិវិធី​ថ្មី​សំដៅ​រារាំង​ទណ្ឌិត​មិន​ឲ្យ​ឃោសនា​​បោះ​ឆ្នោត​នោះ៖ «បើ ​សិន​ជា​សិក្សា​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេស​ផ្សេង ដូច​ជា​នៅ​ថៃ ថាក់ស៊ីន តុលាការ​កាត់​ទោស​ហើយ​នៅ​តែ​អាច​ជួប​អ្នក​គាំទ្រ​ខ្លួន​តាម​វីដេអូ ខនហ្វើរិន ដូច​នេះ​វា​មិន​ចាំបាច់​មាន​នីតិវិធី​បន្ថែម​ នេះ​ទេ»

ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រឆាំង សម រង្ស៉ី លោក សម រង្ស៉ី បាន​និរទេស​ខ្លួន​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​បន្ទាប់​ពី​ដក​តម្រុយ​បង្គោល​ព្រំដែន​ កម្ពុជា-​វៀតណាម កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ នៅ​ខេត្ត​ស្វាយរៀង។
សាលាឧទ្ធរណ៍​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១១ បាន​សម្រេច​​ផ្តន្ទា​ទោស​​កំបាំង​មុខ​​លោក សម រង្ស៊ី ដោយ​​បន្ថយ​ទោស​​ដាក់​​ពន្ធនាគារ​ពី ១០​ឆ្នាំ មក​​ត្រឹម ៧​​ឆ្នាំ និង​​ពិន័យ​​ជា​​ប្រាក់​​សរុប​​ចំនួន​ ៦៣​លាន​​រៀល​ ពី​​បទ​​ក្លែង​បន្លំ​​ឯកសារ​​ផែនទី​​ព្រំដែន​​កម្ពុជា-​វៀតណាម និង​បទ​​ញុះញង់ មាន​ន័យ​ថា លោក សម រង្ស៉ី ក្លាយ​ជា​ទណ្ឌិត។

រាល់​ការ​ជួបជុំ​សមាជិក​ម្តងៗ ជា​ពិសេស​ពេល​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់ អាណត្តិ​ទី​៣ កន្លង​ទៅ លោក សម រង្ស៉ី តែង​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ទំនាក់​ទំនង​អេឡិចត្រូនិក វីដេអូ ខនហ្វើរិន ដើម្បី​ទាក់ទង​ទៅ​កាន់​សមាជិក​របស់​ខ្លួន។

ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើសរើស​តំណាងរាស្ត្រ មាត្រា​ទី​៣៤ ថ្មី​ចែង​ថា ចំពោះ​ជន​ណា​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី​បទ​ ឧក្រិដ្ឋ ឬ​បទមជ្ឈិម ហើយ​មិន​ទាន់​មាន​នីតិសម្បទា​ឡើង​វិញ គឺ​គ្មាន​សិទ្ធិ​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​បេក្ខភាព​តំណាងរាស្ត្រ​បាន​ទេ។ ចំពោះ​ការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​វិញ មិន​ទាន់​មាន​ច្បាប់​ណា​មួយ​ហាម​ប្រាម​ចំពោះ​នីតិបុគ្គល ឬ​ទណ្ឌិត​នោះ​ឡើយ៕

វៀតណាម​កុម្មុយនិស្ត​៖ «លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ»​ដឹកនាំ​ដោយ​គណបក្ស​តែ​មួយ​

ដោយ តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស្វ័រ
 
ថ្ងៃ​​នេះ​​ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ​ តាន់​សូម​​បន្ត​​ចាប់​​អារម្មណ៍​​ទៅ​​លើ​​ភូមិ​សាស្ត្រ​នយោបាយ​​នៃ​​ភូមិភាគ ​​អាស៊ី​​អាគ្នេយ៍​​ត​​ទៅ​​ទៀត​​ ដោយ​​សូម​​លើក​​ឡើង​​អំពី​​របប​​កុម្មុយនិស្ត​​វៀតណាម។ ​ជិត​​​៤០​​ឆ្នាំ​​ កន្លង​​មក​​ហើយ​​​ដែល​​វៀតណាម​​ខាង​​ជើង​​និង​​វៀតណាម​​ខាង​​ត្បូង បាន​​ បង្រួប​​បង្រួម​​គ្នា​​ទៅ​​ជា​​ប្រទេស​​តែ​​មួយ​​ដែល​​ដឹក​នាំ​​ដោយ​​គណបក្សកុម្មុយនិស្ត​។​ ទោះ​បី​​ជា​​បាន​​និង​​កំពុង​​បន្ត​​ធ្វើ​​សេរីកម្ម​​សេដ្ឋកិច្ច​​ តាំង​ពី​​ឆ្នាំ​​១៩៨៦​​មក​​ក្តី​​ ក៏​​វៀតណាម​​ដែល​​​យក​​តម្រាប់​​តាម​​ប្រទេស​​ចិន​​ នៅ​​តែ​​ជា​​ប្រទេស​​កាន់​​អំណាច​​ផ្តាច់ការ​​ក្នុង​​ពេល​​បច្ចុប្បន្ន។​


ក្រោយ​បន្ទាប់​ពី​ទីក្រុងសៃហ្កុង(Saigon) បាន​ធ្លាក់នៅ​ខែ​មេសា​ឆ្នាំ​ ១៩៧៥​ វៀតណាម​ខាង ជើង​និង​វៀតណាម​ខាងត្បូង​ត្រូវ ​បាន​បង្រួប​បង្រួម​គ្នាទៅ​ជា​ប្រទេស​តែ​មួយ ​វិញ​ដែល​ក្លាយ​ជា​របប​កុម្មុយ និស្ត​ផ្តាច់ការ ក្រោម​ឈ្មោះ​ថា​សាធារណរដ្ឋ​សង្គមនិយម​វៀតណាម​។

ឥឡូវ​នេះ​ ជិត៤០​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ជា​ផ្លូវការ​ទីក្រុង​ហាណូយ ​(Hanoi)​ ចាត់​ទុក​របប​នយោបាយ​នៃ​ប្រទេស​ខ្លួន​ថា ​ជា​"លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ ដឹក​នាំ​ដោយ​គណបក្ស​តែ​មួយ" នោះ គឺ​គណបក្ស​កុម្មុយ និស្ត​វៀតណាម​។ រដ្ឋា​ភិបាល​ពន្យល់ថា ​ខ្លួន​កំពុង​ប្រឹង​ប្រែង​ធ្វើ​ឲ្យ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​រីក​ចំរើន​សន្សឹមៗ​ ទៅ​មុខ​ដោយ​សន្តិវិធី​។

នៅ​ក្នុង​ន័យ​នេះ​ អាជ្ញាធរ​អះអាង​ថា នៅ​ពេល​បោះ​ឆ្នោត​សភា​ម្តងៗ តែង​តែ​មាន​តំណាង​រាស្រ្ត​មួយ​ចំនួន​ ដែល​មិន​មែន​ចេញ​មក​ពី​ជួរ​គណបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​។ ជាក់ស្តែង​ វា​មាន​អ៊ីចឹង​មែន​បេក្ខជន​មិន មែន​កុម្មុយនិស្ត​ក្នុង​ពេល​បោះ​ឆ្នោត​ឆ្នាំ​ ២០០៧ ក៏​ដូច​ក្នុង​ពេល​បោះ​ឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០១១​ដែរ។

ក៏​ប៉ុន្តែ​ ការ​ពិត​ទាំងស្រុង វា​មិន​ដូច​មាត់​រដ្ឋា​ភិបាលថា​នោះ​ឡើយ​។ អ្នក​ដែល​មិនមែន​កុម្មុយនិស្ត​ ​អាច​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​បាន​ លុះ​ត្រា​តែ​អ្នក​នោះ​ជា​បេក្ខជន​ឯកឯង​ គ្មាន​អង្គការ​នយោបាយ​ សង្គម​ឬ​សាសនា​ នៅ​ពី​ក្រោយ​។ យ៉ាប់​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត​ បេក្ខភាព​នៃ​បណ្តា​ជន​ឯករាជ្យ​​ទាំង​អស់​នោះ​ ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​មុខ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ រួច​ហើយ​មុខ​អាជ្ញាធរ​ថ្នាក់​ជាតិ​។

ជា​ទូទៅ​ បេក្ខភាព​ច្រើន​សន្ធឹក​សន្ធាប់​ណាស់​ត្រូវ​បាន​ច្រាន​ចោល​ ក្រោម​លេស​ថា​ ជា​ការ​គំរាម​កំហែង​ដល់​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ។

ក្រោម​លេស​ថា​ជា​ការ​គំរាមកំហែង​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ​  អាជ្ញាធរ​វៀតណាម​ ចាប់​សកម្មជន​​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​សកម្មជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ញាត់​បញ្ចូលគុក​ ធ្វើ​ទុក្ខ​បុកម្នេញ​ទៅ​លើ​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​ ទៅ​លើ​ប្រមុខ​ពុទ្ធ​សាសនា​ និង​ប្រមុខ​គ្រិស្តសាសនា​។ មិន​ត្រឹម​តែ​គ្មាន​សេរីភាព​​សាសនា​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ សូម្បី​តែ​សេរីភាព​សារពត៌មាន​ក៏​គ្មាន​ដែរ​។ ជាក់ស្តែង នៅ​ក្នុង​របាយ​ការណ៍​ឆ្នាំ​២០០៨​របស់​ខ្លួន​ អង្គការ​អ្នក​សារពត៌មាន​គ្មាន​ព្រំ​ដែន​ បាន​សរសេរ​ជា​អាទិ៍​ថា"នគរបាល​នយោបាយ​ នៅ​វៀត​ណាម​ បាន​ចាត់​វិធានការ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បោះពុម្ភ​ផ្សាយ​ផ្សេងៗ​​របស់​ពួក​អ្នក​ ជំទាស់​។ អ្នក​កាសែត​ម្នាក់ និង​ពួក​អ្នក​សរសេរ​អត្ថបទ​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​​ តាមអ៊ីនធ័រណែត​ ចំនួន​ជាង​១០​នាក់​ ត្រូវ​បាន​កាត់ទោស​ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ ហើយ​អ្នក​កាសែត​បារាំង​ម្នាក់​ធ្វើ​ការ​ឲ្យ​វិទ្យុ​ប្រឆាំង​មួយ​ ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ ក្នុង​បទ​ភេរវកម្ម។"

និយាយ​រួម ប្រព័ន្ធ​នយោបាយ​នៃ​ប្រទេស​វៀតណាម​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​លើ​អំណាច​នៃ​បក្ស​ កុម្មុយនិស្ត។ គឺ​គណៈកម្មាធិការ​មជ្ឈិម​និង​ការិយាល័យ​នយោបាយ​នៃ​បក្ស​ជា​អ្នក​អនុម័ត​រាល់ ​សេចក្តី​សម្រេចចិត្ត​សំខាន់ៗ។ បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​មាន​វត្តមាន​នៅ​គ្រប់​ជាន់​ថ្នាក់​និង​គ្រប់​ទី​ កន្លែង ពី​រដ្ឋបាល​ជាតិ​និង​មូលដ្ឋាន ពី​កងទ័ព​និង​នគរបាល រហូត​ទៅ​ដល់​សាលា​រៀន​និង​សហគ្រាស​រដ្ឋ​ឬ​ឯកជន។

*

ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ នៅ​លើ​វិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច ​វៀតណាម​យក​តម្រាប់​តាម​ចិន​ដោយ​បាន​បោះ​បង់​ចោល​ សេដ្ឋកិច្ច​​ផែនការ​បែរ​ទៅ​រក​សេដ្ឋកិច្ច​ទី​ផ្សារ​និង​បើក​ចំហ​ប្រទេស​ ដើម្បី​ទទួល​វិនិយោគ​បរទេស។​

ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​វៀតណាម​ បាន​ផ្តើម​ធ្វើ​សេរីកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៨៦​។ កាល​នោះ​ ទី​ក្រុង​ហាណូយ​បាន​អនុម័ត​ច្បាប់​មួយ​ចំនួន​ បានអនុញ្ញាត​ឲ្យ​មានវិនិយោគ​បរទេស​ជា​លើក​ទី​មួយ​បង្អស់​។ គឺ​ជា​ការ​ផ្តើម​ឡើង​នៃ​នយោបាយ​doi moi ដែល​គេ​អាច​បក​ប្រែ​ថា​ជា​ កំណែ​ទម្រង់​ ឬ​ការ​​ផ្លាស់ប្តូរ​ឲ្យ​បាន​ប្រសើរ​ឡើង​​ស្រដៀង​គ្នា​នឹង​ពាក្យ​  Perestroïka នៅ​សហភាព​សូវៀត​សម័យ​​​លោក ​Gorbatchev​។

ក្រោយ​មក​ទៀត​ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩១​ ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​វៀតណាម​ បាន​ផ្តើម​ធ្វើ​សេរីកម្ម​នៅ​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម។​ ដី​ធ្លី​លែង​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​សមូហភាព។​ រដ្ឋាភិបាល​ទទួល​ស្គាល់​វិស័យ​ឯកជន​ និង​ធ្វើ​កំណែ​ទម្រង់​ក្រុមហ៊ុន​រដ្ឋ​។ នយោបាយ​doi moi បាន​នាំ​មក​យ៉ាង​លឿន​រហ័ស​ នូវ​លទ្ធផល​ល្អ​ហួស​ការ​ស្មាន​ និង​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ជា​ទី​បំផុត​។ នៅ​ចុង​ទសវត្សរ៍​ទី​៩០​ វៀតណាម​ដែល​ជា​ប្រទេស​ក្រ​គ្មាន​អង្ករ​ច្រក​ឆ្នាំង​ បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​លក់​អង្ក​រចេញ​ទៅ​ក្រៅ​លំដាប់​ថ្នាក់​លេខ​មួយ​​ នៅ​ក្នុង​ពិភព​លោក​។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ វៀតណាម​ក្លាយ​ជា​សមាជិក​នៃ​អាស៊ាន​ មាន​ទំនាក់​ទំនង​ទូត​ឡើង​វិញ​ជា​មួយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ដែល​បាន​សម្រេច​ឈប់​ដាក់​ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច​ទៅ​លើ​ប្រទេស​អតីត​សត្រូវ​មួយ​ នេះ​របស់​ខ្លួន​ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៤​។

ជា​ការ​ពិត​ណាស់​ដែល​ថា​ សេរីកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​វៀតណាម​ មិន​បាន​នាំ​មក​ទន្ទឹម​គ្នា​នូវ​ប្រជាធិ បតេយ្យូបនីយកម្ម​នៃ​ប្រទេស​។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ក្រុម​អ្នក​សង្កេតការណ៍​ អះអាង​ថាសព្វ​​ថ្ងៃ​នៅ​​​​​ផ្ទៃ​​ក្នុង​គណ បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​ មាន​ការ​តស៊ូ​មតិ​យ៉ាង​ផុសផុល​ ជុំ​វិញ​ប្រធាន​រឿង​ពីរ​។ ប្រធាន​រឿង​ទី​មួយ​គឺ​ការ​ចាំ​បាច់​ក្នុងការបង្កើត​ឲ្យ​មាន​អង្គការ​មួយ​ ចំនួន​ដែល​មិន​អាស្រ័យ​​នឹង​​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ដូច​យ៉ាង​អង្គការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​ដើម​។

គោល​ដៅ​ គឺ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​បណ្តើរៗ​ ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ​ដែល​អាច​ទប់​កម្លាំង​ខ្លាំង​ជ្រុល​​របស់​គណបក្ស​​​ កុម្មុយនិស្ត​ ពីព្រោះ​ពិភព​លោក​ដែល​ផ្លាស់​ប្តូរ​ ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ដែរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម​។

ប្រធាន​រឿង​ទី​ពីរ​នៃ​ការ​តស៊ូ​មតិ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទៃ​ក្នុង​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ វៀតណាម​សព្វ​ថ្ងៃ​គឺ​ការ​រៀប​ចំ​ឲ្យ​​មាន​ តុល្យភាព​ល្អ​ រវាង​ចរន្ត​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ខាង​ត្បូង​ និងចរន្ត​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ខាង​ជើង​។ គួរ​បញ្ជាក់​ថា នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៥​ ក្រោយ​ពេល​ដែល​ទី​ក្រុង​សៃហ្កុងបាន​ធ្លាក់​ ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ដែល​បាន​បង្កប់​ខ្លួន​នៅ​វៀត ណាម​ខាងត្បូង​បាក់​កម្លាំង​ ទន់ខ្សោយ​ខ្លាំង​។ មូលហេតុ​ទី​មួយ​គឺបណ្តាល​​​មក​ពី​ក្នុង​ចន្លោះ​ឆ្នាំ​១៩៦៨​ និង​ឆ្នាំ​១៩៧៥​ ពួក​កុម្មុយនិស្ត​បង្កប់​ខ្លួន​ នៅ​វៀតណាម​ខាង​ត្បូង​ បាន​ស្លាប់​អស់​ច្រើន​។

ឯ​មូល​ហេតុ​ទី​ពីរ​ គឺ​បណ្តាល​មក​ពី​ ការ​បង្រួបបង្រួម​យ៉ាង​លឿន​រហ័ស វៀតណាម​​ខាងត្បូង​និង​វៀតណាម​ខាងជើង​ទៅ​ជា​ប្រទេស​តែ​មួយ​និង​ការ​លាត​ សន្ធឹង​របៀប​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​តាម​បែប​កុម្មុយនីស្ត​ ពី​ខាង​ជើង​មក​ខាង​ត្បូង​ ធ្វើ​ឲ្យ​ចរន្ត​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ខាង​ជើង​ មាន​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​ជាង​ ចរន្ត​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ខាង​ត្បូង​។

ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ដើម​សតវត្សរ៍​ទី​២១​នេះ​ សេដ្ឋកិច្ច​មាន​តម្លៃ​ជាង​មនោគមវិជ្ជា​ បាន​ន័យ​ថា​តំបន់​ប៉ែក​​ខាង​ត្បូង​ ជា​ពិសេស​ទី​ក្រុង​សៃហ្កុង​ដែល​ជា​ក្បាល​ម៉ាស៊ីន​សេដ្ឋកិច្ច​កំពុងស្គាល់ការ អភិវឌ្ឍន៍​លឿន​ជាង​តំបន់​ប៉ែក​ខាង​ជើង​ ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​ចរន្ត​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​ខាង​ត្បូង​ មាន​ទឹក​មាត់​ប្រៃ​ឡើង​វិញ​។

លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត​ ប្រជាជន​វៀតណាម​នៅ​បរទេស​ កូន​ចៅ​របស់​ជនភៀស​ខ្លួន​ Boat people ដែល​បាន​រៀន​សូត្រ​នៅ​អាមេរិក​ឬ​នៅ​អឺរ៉ុប​ ត្រឡប់​ចូល​មក​ក្នុង​មាតុ​ប្រទេស​វិញ​ ជា​ពិសេស​មករស់​នៅ​ទីក្រុង​សៃហ្កុង​ និង​រក​ស៊ី​មាន​បាន​ ក្លាយ​ជា​តួអង្គ​សេដ្ឋកិច្ច​សំខាន់ៗ​ ដែល​ពី​អំណើះ​ត​ទៅ​ គណ បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​ ត្រូវ​តែ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​៕

Sunday, 8 July 2012

The challenge of internationalisation in Hong Kong

The online, free education revolution accelerates in Australia

Helping Asian students understand regional accents

Issue No:229

Researchers at the University of Nottingham have developed a computer program that helps Asian students improve their understanding of accented English speech in noisy environments.

The team of researchers from the schools of psychology, education, and English realised that some Asian students found it difficult to understand the range of different English accents spoken in Britain.

They identified that some of the students had particular difficulties with differentiating sounds at the end of English words (rope versus robe) and at the start (tin versus thin).

Such problems with spoken English can make continuous speech difficult to follow, given that misunderstanding just one word can potentially change the whole interpretation of a sentence. The difficulties are also magnified in non-optimal listening situations such as on a telephone or in places such as shopping centres where there can be a lot of ambient noise.

To tackle the problem, the researchers developed a computerised Spoken English Discrimination, or SED, training program. This can be used to train Chinese speakers in how to detect differences in speech sounds in adverse conditions, such as accented speech, or in situations where there are a number of other sounds in the background.

The research team secured development money for the project through the European funded Innovation Fellowship scheme and via Nottingham’s own Hermes Fellowship. The awards enabled the team to develop the product, assess the market demand and identify business collaboration opportunities.

The research team was led by Nicola Pitchford and Walter van Heuven from the school of psychology. Pitchford said the findings showed that SED training did have a significant impact in terms of enabling Asian students to differentiate between sounds.

“There has already been interest from government organisations through to a major Chinese mobile phone company, which is interested in developing it into an educational phone app,” Pitchford said.

“In China alone, over 300 million people are involved in learning and teaching English, so we are very excited about the programme’s potential.”

The university is also looking to integrate SED training into existing English language teaching schemes because it covers specific cultural elements, accents and different noisy backgrounds, issues that are normally not included in language courses.

PhDs – What model works for developing countries?

English spreads as teaching language in universities worldwide

Oxford 'admitting more students from poor backgrounds'

Oxford is admitting more teenagers from poor performing state schools and deprived backgrounds amid government pressure to create a more diverse student body, it has emerged. 

 By , Education Editor

New figures show a 75 per cent increase in offers made to disadvantaged students who were fast-tracked for interview at the elite university this year.
It was also revealed that more than four-in-10 teenagers who applied after attending an Oxford summer school – set up for bright pupils from poor areas – have been given a provisional place in 2012.
This was twice as high as the average offer rate for other students.
The disclosure underlines the lengths to which the university is now going to recruit bright candidates from “under-represented groups”.
It follows a series of high-profile attacks by the Coalition on Britain’s most selective universities.
Last year, Nick Clegg accused Oxford and Cambridge of being effectively biased against poor pupils, saying they had to ensure “British society is better reflected” in their admissions to justify state funding.

Universities are now being ordered to set targets for the number of disadvantaged students being admitted to ensure the poor are not deterred by tuition fees of up to £9,000.
It has prompted concerns that universities are being forced to place "widening access" above maintaining high academic standards.

But Prof Andrew Hamilton, the Oxford vice-chancellor, said the latest figures showed the university was “passionately committed to attracting talented students whatever their circumstances”.
“By offering the most generous financial support in the country, we have made it more likely that those from under-represented socio-economic backgrounds will choose Oxford,” he said. “We hope our message is getting across: If you have the ability, Oxford will remove all barriers.”
Currently, Oxford uses a special system to ensure bright applicants from poor backgrounds are “flagged” up to admissions tutors during the applications process – ensuring they receive a fair interview.

Students gain a flag if their school is below the national average at GCSE or A-level, if they have been in care for more than three months or come from a deprived postcode.
According to figures, 573 candidates were shortlisted for interviews after being “flagged” by the university. Of those, 185 have won offers this year. This compares with 106 who were given offers in 2011 – representing a rise of 75 per cent in just 12 months.

Separate figures show the number of students being given conditional offers after attending Oxford summer schools – staged each summer for pupils from schools and colleges “which historically have had limited progression to Oxford”.

According to data, some 444 students who attended a summer school went on to apply to the university this year. Of those, 185 – or 41 per cent – received an offer.
This was twice as high as the acceptance rate for other students, the university said.
In total, 17,243 people applied to Oxford for entry in 2012 and 3,536 received the offer of a place – a 20.5 per cent success rate.

Mission Letter to Germany on June 1-9, 2025