Sam Rany Resume 2016

 

មន្ត្រីវាយតម្លៃគុណភាពអប់រំឧត្តមសិក្សាត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាល

AKP ភ្នំពេញថ្ងៃទី ២៨ តុលា ២០១១—

អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃគណៈកម្មាធិការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំ នៃកម្ពុជា បានរៀបចំសិក្ខា សាលា បណ្តុះ បណ្តាលមន្ត្រីវាយតម្លែគុណភាពអប់រំឧត្តមសិក្សា ស្តីពីដំណើរការនៃការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់ រំលើគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាវគ្គទី២ ឧបត្ថម្ភដោយ ធនាគារពិភពលោក ត្រូវបានប្រារឰធ្វើនៅ សណ្ឋាគារ ឆ្មេរថ្មី ក្រុងព្រះសីហនុ មានរយពេល ៣ថ្ងៃ គឺពីថ្ងៃទី ២៦ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១១ ។

ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ តិច សំណាង ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជាតំណាងដខ្ពង់ខ្ពស់របស់ ឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ប្រធានគណៈកម្មាធិការទទួល ស្គាល់គុណភាពអប់រំនៃកម្ពុជា។ ដោយមានសិក្ខាកាមចូលរួមសរុបចំនួន ១០៤នាក់។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ តិច សំណាង មានប្រសាសន៍បើកសិក្ខាសាលាដោយគូសបញ្ជាក់ថា យន្តការ នៃការធានាគុណភាពអប់រំដែលគណៈកម្មាធិការទទួលស្គាល់គុណភាព អប់រំនៃកម្ពុជាកំពុងអនុ វត្ត ស្រប តាមបរិបទនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក និងគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការ ដឹកនាំដ៏ ឈ្លាសវៃ ប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋ មន្ត្រីនៃព្រះ រាជាណាចក្រកម្ពុជា ផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់ដល់ ការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យ អប់រំគ្រប់ កម្រិត និងយកចិត្ត ទុកដាក់ក្នុង ការពង្រឹង និងធានាគុណភាព អប់រំឧត្តមសិក្សា ដើម្បីផលិតចេញនូវធនធានមនុស្សប្រកប ដោយគុណភាព និងលក្ខណ សម្បត្តិ គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ កម្លាំងចលករ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសជាតិ លើ គ្រប់វិស័យ ដូច្នេះ វិស័យ អប់រំ ជាវិស័យអាទិភាពក្នុងចំណោម វិស័យអាទិភាពទាំងឡាយ។ 

ការបណ្តុះបណ្តាលគ្នានទីបញ្ចប់សម្រាប់ការផលិតធនធានមនុស្សប្រកបដោយគុណភាព និងសមត្ថ ភាពស្របតាម ទស្សនៈថា ការអប់រំល្អគឺជាកូនសោសម្រាប់ ដោះ ស្រាយនូវរាល់បញ្ហាសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ទៀតថា ការបណ្តុះបណ្តាលដល់មន្ត្រីវាយតម្លៃ គុណភាពអប់រំឧត្តម សិក្សារបស់ គ.ទ.ក ឲ្យយល់ដឹងពីគោលការណ៍នីតិវិធី និងវិធី សាស្ត្រក្នុងការវាយតម្លៃគុណភាពអប់រំលើ គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា ដែលជាគោល ដៅធានាគុណភាពអប់រំរបស់យើង ។ 

មន្ត្រីវាយតម្លៃគុណភាព អប់រំ ជាចលករមួយក្នុងចំណោមចលករដទៃទៀត ក្នុងការធានា និងលើកកំពស់ គុណភាពអប់រំឧត្តម សិក្សាអោយកាន់តែប្រសើរឡើង ។ 

តួនាទីនៃការផ្តល់ការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំឧត្តមសិក្សា មាន សារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងដំណើរការ ផ្តល់ការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំ គឺអ្នកពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់របាយ ការណ៍ស្វ័យវាយតម្លៃ និងចុះពិនិត្យ ផ្ទៀងផ្ទាត់ភាពជាក់ស្តែងរបស់គ្រឹះស្ថាននីមួយៗ ដើម្បីរកអោយឃើញ នូវចំណុចខ្លាំង ចំណុចខ្សោយ និង ផ្តល់អនុសាសន៍កែលម្អ ហើយជាអ្នកធ្វើរបាយការណ៍ និងលើកអនុសាសន៍ គ.ទ.ក ពិនិត្យ និងសម្រេច ក្នុងការផ្តល់ការទទួលស្គាល់គុណភាពអប់រំក្នុងកម្រិតបណ្តោះអាសន្ន ពេញសិទ្ធិ រឺមិនផ្តល់ការទទួល ស្គាល់ គុណភាពអប់រំ ។ 

មន្ត្រីវាយតម្លៃ ជាតួអង្គសំខាន់មួយទៀតដែល បង្ហាញឲ្យមជ្ឍដ្ឋានខាងក្រៅ មើល ឃើញអំពីអព្យាក្រឹត្យភាព និងសុក្រឹត្យភាពរបស់ គ.ទ.ក នៅពេលចុះ វាយតម្លៃ និងពេលលទ្ធផលរបស់ខ្លួនត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ ជា សាធារណៈ និងមានការទទួល ស្គាល់ជា សាកល ។ ដើម្បីសំរេចជោគជ័យ មន្ត្រីវាយតម្លៃត្រូវវាយតម្លៃប្រកបដោយ តម្លា ភាពគណនេយ្យភាព សុច្ចរិតភាព និងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់អោយបានហ្មត់ចត់ ដោយផ្អែកលើ ទឡិករណ៍ និងភស្តុតាងច្បាស់លាស់ ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវក្រមសីលធម៌ យុត្តិធម៌ អព្យាក្រឹត្យ វិន័យ សេចក្តី ថ្លៃថ្នូរ និងមានមនសិការវិជ្ជាជីវៈ ពិសេស ត្រូវយល់ដឹងអោយច្បាស់លាស់នូវស្តង់ដារគុណ ភាពអប្បបរមា ទាំងប្រាំបួន និងសូចនាករ នីមួយៗយកមកធ្វើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការវាយតម្លៃ និងគោរពគោលការណ៍ បទដ្ឋាន នឹងនិតិវិធីដែលបាន កំណត់ដោយ គ.ទ.ក ៕

ដោយលោក ងូ សុមុនី

Education for the Economy

Friday, 12 August 2011 15:01 

May Kunmakara and Sim Virinea

Graduates listen to Prime Minister Hun Sen speak yesterday at the National Institute of Education in Phnom Penh.

Some 300,000 young Cambodians are entering the domestic labour market every year, but often don’t have the skill sets required by private sector employers, UN Development Programme Deputy Country Director Sophie Baranes said yesterday.

Improving human capital in Cambodia requires a concentrated effort by stakeholders such as government, private sector and education institutions, she said.

“In order to succeed, a sustainable programme of training, or higher education reform, is needed.”

Yesterday, the UNDP in conjunction with the government issued a report titled Human Capital Implications of Future Economic Growth in Cambodia, aiming to provide a roadmap to building up high quality human capital to boost the economy.

“At present, there exists a significant gap between market demand and the skills available, and existing educational institutions and curricula are often unresponsive to market demands and the need of the private sector,” the report said.

Supreme National Economic Council Deputy Secretary General Hav Ratank said the government had prioritised human resource development.

Cambodia’s intention to develop its industry requires simultaneous human capital development, he said.

Although there is much work still to be done, Hav Ratanak highlighted work done by the government to improve the situation.

He noted the education budget had increased 8 times over in the 10 years from 2000 to 2010, and added certain measures had been adopted following the global economic crisis to promote employment.

So far, the programmes have assisted 40,000 laid-off workers find employment, he said.

“Indeed, it’s necessary for the government [to assist on human capital development] … but it needs wide cooperation from all the stakeholders and development partners,” he said.

The report laid out a number of short- and long-term recommendations, ranging from stopping school drop-outs to improving vocational training and reforming higher

Cambodia's Higher Education Dreams Confront Reality

Cambodia's Higher Education Dreams Confront Reality

(AFP) – Oct 5, 2008  

PHNOM PENH (AFP) — She has two years to go until graduation, but already Cambodian student Chhum Savorn is filled with a sense of dread. The 21-year-old decided to major in finance, hoping she would acquire skills to help develop her country, which is one of the poorest in the world.

Instead, she thinks her education is nearly worthless -- classes are mostly packed with indifferent, cheating students and led by under-qualified professors.

"The low quality of my studies means that I can't help the country, and I'll even have a hard time getting a job that pays enough to help my family," she says.

A growing number of eager young Cambodians are finding themselves duped into a higher education system that suffers from weak management and teaching because it is geared more toward profit than learning.

As a result only one in ten recent graduates are finding work, a worrying figure in a country trying to rebuild after decades of civil war.

Cambodia's schools were obliterated under Khmer Rouge rule in the 1970s when the regime killed nearly two million people -- including most of the country's intellectuals -- as it emptied cities in its bid to forge a Communist utopia.

But as the country rebuilds and the economy grows, it is inundated with institutions peddling low-quality education.

In 2000, there were ten post-secondary institutions in Cambodia. Now there are 70 private and state-run universities. Most programs offered by those institutions are dismal, says Mak Ngoy, deputy director general of higher education at the Ministry of Education, Youth and Sports. "We are not yet satisfied with the current quality of our education," Mak Ngoy says. "I think increasing the number of higher education institutions is a positive sign, but we are struggling with the hard task of strengthening quality," he adds.

Qualified university professors complain that many students rarely do their work and cheating is rampant. A number of students are content to pay for a degree and do not realise the benefit of a good education, says Lav Chhiv Eav, rector of Royal University of Phnom Penh, the oldest and largest state-owned college."Some students are scared of studying hard and think what they need is any degree, not quality. The final result will be joblessness," he says. Most of Cambodia's universities are small-scale institutions with limited of capital, poor facilities and little discipline.

So far, the education ministry has ordered the closing of four institutions that called themselves universities, but gave little education to students. Five years ago there was an attempt to fix Cambodia's higher education institutions, with the formation of a national university accreditation committee. The committee was formed to force institutions to adhere to strict education requirements, but the World Bank pulled its funding for the scheme when it became clear the body would not be independent from government control.

With little official oversight, the quality of many Cambodian universities has worsened, while the number of Cambodians seeking a diploma has shot up. More than 135,000 Cambodians are currently enrolled in some form of higher education, says the education ministry, compared to just 25,000 eight years ago. But only one in 10 recent university graduates have found work, according to the Economic Institute of Cambodia, as the country remains mired in poverty despite the double-digit economic growth.

Ma Sopheap, officer at the Asian Development Bank, says Cambodia will have trouble luring foreign investment if it does not start producing more qualified graduates.

"If the low quality of higher education continues, it will affect Cambodia's economic development," he says. "Then there is no way to reduce poverty."

Copyright © 2011 AFP. All rights reserved. More »

Retrieved from: http://afp.google.com/article/ALeqM5httnNxhB029mwA0vdmzEDUnjgDBA

ការ​ពិនិត្យ​មើល​ផល​អាក្រក់​កើត​ចេញ​ពី​វប្បធម៌​ប៉ែង​ជើង ឬ​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា

ដោយ កែវពេជ្រ មេត្តា

2011-11-03

ទម្លាប់​នៃ​ការ​ប្រកួតប្រជែង​គ្នា ឬ​ការ​ច្រណែន​និន្ទា​គ្នា បាន​បង្កើត​ទៅ​ជា​វប្បធម៌​មួយ​ដែល​គេ​និយម​ហៅ​ថា វប្បធម៌​ប៉ែង​ជើង​ជាន់​ពន្លិច ឬ​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា។

ទម្លាប់​នេះ​មាន​ន័យ​ថា ភាគី​ម្ខាង​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​អ្នក​ដទៃ​ដែល​ខ្លួន​មិន​ចូល​ចិត្ត​លូត​ទៅ​មុខ​ មិន​រួច ឬ​ឈាន​ដល់​ក្ដី​វិនាស​អន្តរាយ ​ដោយ​ប្រការ​ផ្សេងៗ​ជាដើម។

ប្រសិន ​បើ​សង្គម​ណា​មួយ​មាន​មនុស្ស​ចេះ​តែ​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​មិន​ឲ្យ​ចម្រើន​ លូតលាស់ តើ​សង្គម​នោះ​នឹង​ទទួល​រង​នូវ​វិបត្តិ​ទុក្ខទោស​យ៉ាង​ណា​ខ្លះ? ហើយ​ថា តើ​គេ​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​តាម​វិធី​ណា​ដើម្បី​ជួយ​សង្គម​របស់​គេ​ឲ្យ​រួច​ផុត​ពី ​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​នេះ?

អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ និង​វប្បធម៌ ព្រម​ទាំង​អ្នក​កាន់​សាសនា បាន​បញ្ជាក់​ថា មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ពិភពលោក​សព្វថ្ងៃ​នេះ ពិសេស​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍន៍ បាន​នាំ​គ្នា​បង្កើត​នូវ «វប្បធម៌​ប៉ែង​ជើង​គ្នា» ឬ​គេ​ហៅ​មួយ​បែប​ទៀត​ថា «វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា»។

វប្បធម៌​នេះ​បាន​ជះ​ឥទ្ធិពល​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ទំនាស់​ទាស់​ទែង​គ្នា​យ៉ាង​ ច្រើន ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​រាំង​ស្ទះ​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​សុខ​សន្តិភាព ឬ​មិន​អាច​ឈាន​ទៅ​រក​ក្ដី​ចម្រើន​រុង​រឿង​បាន​ទាំង​ក្នុង​សង្គម​ការងារ​តូចៗ និង​ទាំង​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ជាតិ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​កើត​មាន​បញ្ហា​នេះ។

លោក​បណ្ឌិត សុខ ទូច ជា​អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​នេះ​កំពុង​តែ​រីក​ដុះដាល និង​មាន​ឥទ្ធិពល​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​នៅ​ក្នុង​បណ្ដា​ប្រទេស​កំពុង​រីក​ចម្រើន​នោះ រហូត​ដល់​មាន​ការ​ផ្ដួល​រំលំ​គ្នា​ទម្លាក់​ចេញ​ពី​អំណាច​ចេញ​ពី​តំណែង​ ការងារ​ក៏​មាន។
លោក​បាន​បន្ត​ថា ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា ក៏​មាន​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ តាំង​ពី​ជំនាន់​មុនៗ រហូត​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ។ រី​ឯ​ដើម​ចម​នាំ​ឲ្យ​កើត​មាន​បញ្ហា​នេះ​ឡើង ក៏​បណ្ដាល​មក​ពី​កត្តា​បី​យ៉ាង គឺ​ការ​ចង់​បាន​អំណាច​មក​ក្ដាប់​តែម្នាក់​ឯង ភាព​ល្ងង់ខ្លៅ និង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​គ្នា​តាម​សម្ភារៈ៖ «អ៊ីចឹង​ហើយ​ បាន​ជា​គេ​ចង់​ឲ្យ​មាន​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ហ្នឹង ពីព្រោះ​ទុក​ឲ្យ​មហាជន​មើល​ថា អ្នក​ហ្នឹង​មាន​សមត្ថភាព​ដើម្បី​កុំ​បារម្ភ​ពី​ពួក​កាន់​អំណាច តើ​មាន​នរណា​ខ្ពស់​ជាង​ខ្លួន​ទៀត​នោះ​ទៅ​តាម​ក្ដិច​ត្រួយ​គេ។ បី​ឆ្នាំ ៤​ឆ្នាំ ក្រោយ​មក ឬ ៥​ឆ្នាំ​ទៅ​តាម​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ប្រទេស​នីមួយៗ អាច​ប្រកួត​ប្រជែង​គ្នា​បង្ហាញ​សាច់ដុំ​របស់​ខ្លួន​ទៅ អា​ហ្នឹង​វា​ជា​ការ​ជោគជ័យ។ បើ​សិន​ជា​យើង​យល់​ថា អា​ហ្នឹង​គឺ​បុព្វសិទ្ធិ​របស់​ខ្ញុំ ជា​ព្រេង​សំណាង​របស់​ខ្ញុំ នោះ​ជឿជាក់​ថា វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​នៅ​តែ​បន្ដ ហើយ​លំបាក​នឹង​លប់​បំបាត់​ណាស់»។

វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា ឬ​គេ​ហៅ​ថា ប៉ែង​ជើង​ផ្ដួល​រំលំ​គ្នា​នេះ មាន​ទស្សនៈ​យោបល់​ខ្លះ​ទៀត បាន​លើក​ឡើង​ថា គឺ​ដោយសារ​បុគ្គល​ឯ​ណា​នីមួយ​នោះ ខ្វះ​ការ​អប់រំ​ផ្នែក​សីលធម៌​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន។ កាល​ណា​មនុស្ស​គ្មាន​សីលធម៌​គេ​អាច​ហ៊ាន​ធ្វើ​អ្វីៗ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ដើម្បី​ តែ​ខ្លួន​គេ​ម្នាក់ ឬ​បក្ស​ពួក​របស់​ខ្លួន បើ​ទោះ​បី​ជា​ដឹង​ថា ក្រុម​ខ្លួន ឬ​បុគ្គល​ខ្លួន​ឯង​នោះ​ធ្វើ​អំពើ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ។
លោក ពេជ្រ ទុំក្រវិល ជា​ទីប្រឹក្សា​របស់​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា តាម​ការ​យល់​ឃើញ​របស់​លោក ហេតុ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា ឬ​ប៉ែង​ជើង​គ្នា ពីព្រោះ​តែ​បុគ្គល​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​នោះ​ជា​មនុស្ស​ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​សេចក្ដី​ លោភ និង​ក្ដី​ច្រណែន​និន្ទា។

លោក​បន្ត​ថា បុគ្គល​ដែល​មាន​គំនិត​អស់​ទាំង​នេះ​គេ​មិន​ខ្លាច​ធ្វើ​អំពើ​ខុស​ទេ៖ «មិន ​ខ្លាច​នឹង​លាប​ពណ៌​អ្នក​ដទៃ មិន​ខ្លាច​នឹង​ធ្វើ​អ្នក​ដទៃ​ខាត​បង់។ ជា​រឿង​លោភៈ​ផ្ទាល់​ខ្លួន ធ្វើ​ម៉េច​ដើម្បី​បំផ្លាញ​អ្នក​ឯ​ទៀត​ដែល​ខ្លួន​មិន​ពេញ​ចិត្ត។ កាល​ណា​សង្គម​មួយ​សម្បូរ​ទៅ​ដោយ​មនុស្ស​ដែល​ច្រណែន​និន្ទា​នោះ​ប្រយោជន៍​ជា​ រួម​ហ្នឹង​ក៏​មិន​ល្អ​ដែរ»។

ទាក់ទង​នឹង​ពាក្យ​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​មិន​ឲ្យ​លូតលាស់​ ចម្រុងចម្រើន​នេះ គេ​ឃើញ​មាន​ការ​ចែង​ប្រាប់​នៅ​ក្នុង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ផង​ដែរ ប៉ុន្តែ​ជា​ពាក្យ​ប្រើ​តាម​ភាសា​បាលី​ថា ព្យាបាទៈ ឬ​ការ​ព្យាបាទ។ គឺ​ជា​ការ​ផ្គង​ចិត្ត ឬ​ប៉ុនប៉ង​គុំកួន​អ្នក​ដទៃ ដែល​ខ្លួន​មិន​ពេញ​ចិត្ត​ឲ្យ​ដល់​នូវ​ក្ដី​វិនាស​អន្តរាយ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង។

អាស្រ័យ​ហេតុ​នេះ​ហើយ ទើប​នៅ​ក្នុង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​មាន​ការ​ទូន្មាន​ប្រាប់​ដល់​ពុទ្ធបរិស័ទ និង​មនុស្ស​ទូទៅ​ឲ្យ​ចៀសវាង​អំពើ​អាក្រក់​ផង​ទាំង​ពួង មាន​ការ​ព្យាបាទ​នោះ​ជា​ដើម ពីព្រោះ​ជា​អំពើ​ផ្ដល់​ទុក្ខទោស​ខ្លាំង​ណាស់​ដល់​មនុស្ស​ផង​គ្នា។

ព្រះ​តេជ​ព្រះ​គុណ ញឹម សុធន អតីត​ព្រះ​មេគណ​ខេត្ត​ប៉ៃលិន បច្ចុប្បន្ន​គង់​នៅ​វត្ត​ទួលទំពូង ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​មាន​ព្រះ​ថេរដីកា​ថា ការ​ព្យាបាទ​នេះ​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សន្ដាន​ចិត្ត​របស់​បុគ្គល​ដែល​មិន​បាន​ អប់រំ​ទូន្មាន​ក្នុង​ផ្លូវធម៌​ឲ្យ​បាន​ជ្រៅ​ជ្រះ។ បុគ្គល​ដែល​មិន​បាន​អប់រំ​ចិត្ត​ឲ្យ​បាន​ល្អ​នេះ គឺ​តែងតែ​កើត​មាន​នូវ​ក្ដី​ច្រណែន​និន្ទា​ឈ្នានីស​គ្នា ដែល​ភាសា​បាលី​ថា ឥច្ឆា ឬ​ក៏​ឥស្សា។

ព្រះ​តេជ​ព្រះ​គុណ ញឹម សុធន៖ «ដោយសារ​មនុស្ស​ហ្នឹង​បង្កប់​ទុក្ខ​នូវ​ ធម៌​ទាំង​បី​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ជា​ប្រចាំ ដែល​ធម៌​ទាំង​បី​ហ្នឹង គឺ លោភៈ ទោសៈ មោហៈ។ កាល​ណា​បើ​មនុស្ស​រក្សា​ធម៌​ទាំង​បី​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​ហើយ មនុស្ស​ហ្នឹង​ទៅ​កន្លែង​ណា​ហើយ តែង​តែ​មាន​សេចក្ដី​លោភលន់ មាន​សេចក្ដី​ចង់​បាន​វង្វេង និង​សេចក្ដី​ក្រោធ​កើត​ឡើង​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ដែល​គេ​ខ្ពង់ខ្ពស់​ជាង​ខ្លួន​ក៏​ ចេះ​តែ​រក​វិធី​សាស្ត្រ​ផ្សេងៗ ដើម្បី​បញ្ចុះបញ្ចូល​ញុះញង់ ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​បុគ្គល​ហ្នឹង​ទទួល​រង​នៅ​ការ​បាត់បង់​ការងារ»។

ព្រះតេជព្រះគុណ​បាន​មាន​ព្រះ​ថេរដីកា​ទៀត​ថា ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្គម​គ្រួសារ សង្គម​ការងារ ឬ​ក៏​ប្រទេស​មួយ​មាន​ភាព​សុខដុមរមនា មិន​មាន​ការ​ច្រណែននិន្ទា​ឈ្នានីស​គ្នា ឬ​ក៏​មិន​មាន​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា លុះ​ត្រា​តែ​មនុស្ស​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ទាំង​ឡាយ​នោះ​ស្វះស្វែង​ប្រកាន់​ភ្ជាប់​ នូវ​សីលធម៌ ឬ​ព្រហ្មវិហារ​ធម៌​ទាំង ៤​យ៉ាង គឺ​មាន​ចិត្ត​មេត្តា ឬ​សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​រាប់​អាន មាន​ចិត្ត​ករុណា ឬ​សេចក្ដី​អាណិត​អាសូរ មាន​មុទិតា ឬ​ការ​ជួយ​ត្រេកអរ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​នៅ​ពេល​ដែល​ឃើញ​គេ​មាន​គេ​បាន​សេចក្ដី​សុខ និង​មាន​ចិត្ត​ជា​ឧបេក្ខា ជា​កណ្ដាល​មិន​លម្អៀង ព្រោះ​ស្អប់ ព្រោះ​ក្ដី​ស្រឡាញ់។

ព្រះ​តេជ​ព្រះ​គុណ ញឹម សុធន៖ «ដូចជា​ឪពុក​ម្ដាយ​អ្នក​មាន​ព្រហ្ម​ វិហារធម៌​មក​លើ​កូន​អ៊ីចឹង បើ​សិន​ជា​ឪពុក​ម្ដាយ​មិន​មាន​ព្រហ្មវិហារ​ធម៌​ចំពោះ​កូន​ទេ គ្រួសារ​ហ្នឹង​មិន​មាន​សេចក្ដី​ចម្រុងចម្រើន​រុងរឿង​បាន​ទេ ហើយ​កូន​ហ្នឹង​ក៏​មាន​ការ​លំបាក​ក្នុង​ការ​រស់​នៅ។ ការ​គ្រប់គ្រង​ស្រុក​សង្គម​ជនបទ​ក៏​យើង​យក​ព្រហ្ម​វិហារធម៌​ហ្នឹង​ជា​គោល​ ដែរ ទាំង​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ក្ដី មន្ត្រី​រាជការ​តៗ​មក​ក្ដី ក៏​លោក​យក​ព្រហ្ម​វិហារ​ធម៌​ហ្នឹង​ក្នុង​ការ​គ្រប់គ្រង​ដោយ​សុខសាន្ត​ សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​ហ្នឹង»។

លោក ព្រាបចាន់ ម៉ារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​អារ្យធម៌​ខ្មែរ​នៃ​សកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​វិចិត្រ​ សិល្បៈ បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​ដែរ​ថា នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​កាល​ពី​ជំនាន់​ដើម គឺ​បុព្វបុរស​លោក​ក៏​បាន​ប្រកាន់​យក​នៅ​ព្រហ្ម​វិហារធម៌​ទាំង ៤​នេះ​ដែរ ដើម្បី​មក​ធ្វើ​ការ​ទូន្មាន​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន និង​ជួយ​គ្រប​សង្កត់​នូវ​វប្បធម៌​ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​នេះ។

លោក​បាន​បន្ត​ថា បុព្វបុរស​ខ្មែរ​បាន​ធ្វើការ​អប់រំ​ខ្លួន​រហូត​ដល់​ទៅ​សាង​ប្រាសាទ​ព្រហ្ម​ មុខ​៤ ឬ​ព្រហ្ម​មុខ​៤​ថែម​ទៀត ដែល​គេ​ឃើញ​មាន​នៅ​សេសសល់​សព្វថ្ងៃ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប។ ការ​សាងសង់​ប្រសាទ​មាន​មុខ​៤ ឬ​ហៅ​ថា ប្រាសាទ​បាយ័ន​នោះ គឺ​តំណាង​បញ្ជាក់​ពី​អរិយធម៌ វប្បធម៌​រាប់​អាន​គ្នា​របស់​ខ្មែរ៖ «ជី​ដូន​ជី​តា​យើង​នេះ​លោក​ឲ្យ​យោបល់ លោក​ប្រដៅ​ណែនាំ​មក​នេះ​ក្នុង​គំនិត​អ្វីៗ វា​ទៅ​ជា​សង្គម​អ្វីៗ​វា​ទៅ​ទាំង​អស់​គ្នា​វា​ទៅ​អ្វី​ជុំ​គ្នា។ ការ​ដែល​លូតលាស់​តែ​ម្នាក់​ឯង ថ្កុំថ្កើង​តែ​ម្នាក់​ឯង រុងរឿង​តែ​ម្នាក់​ឯង​ក៏​មិន​ប្រសើរ»។

ព្រះតេជព្រះគុណ ញឹម សុធន អតីត​ព្រះ​មេគណ​ខេត្ត​ប៉ៃលិន បច្ចុប្បន្ន​គង់​នៅ​វត្ត​ទួលទំពូង ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​មាន​ព្រះ​ថេរដីកា​ថា មនុស្ស​គ្រប់​រូប​មិន​ថា​តែ​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ទេ​នៅ​ក្នុង​លោក​នេះ គឺ​ម្នាក់ៗ​តែង​ប្រាថ្នា​ចង់​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​សប្បាយ ចម្រើន​រុង​រឿង​ដូច​គ្នា ដូច្នេះ​គួរ​អ្វី​នាំ​គ្នា​បង្កើត​វប្បធម៌​ស្អប់​ខ្ពើម ផ្ដួល​រំលំ​គ្នា ក្ដិច​ត្រួយ​គ្នា​ទៅ​វិញ។ បើ​គេ​នាំ​គ្នា​បង្កើត​តែ​ធម៌​ក្ដៅ​ក្រហាយ​គំនុំ​គុំកួន​ច្រណែន​ឈ្នានីស​ គ្នា​យ៉ាង​ដូច្នោះ តើ​សេចក្ដី​សុខ​ចម្រើន​អាច​កើត​មាន​ដល់​ខ្លួន​ឯង​យ៉ាង​ដូចម្ដេច​បាន?
ព្រះតេជព្រះគុណ​បាន​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា បើ​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ចង់​បាន​សេចក្ដី​សុខ​ចម្រើន​រុង​រឿង​ខ្លួន​ឯង​បាន​នោះ គឺ​ត្រូវ​តែ​ផ្ដល់​សេចក្ដី​សុខ​ចម្រើន​រុង​រឿង​ឲ្យ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ដូច​គ្នា​ នឹង​ខ្លួន​ឯង​ផង​ដែរ ទើប​បុគ្គល​នោះៗ​ទទួល​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ពិតប្រាកដ និង​មាន​ស្ថិរភាព​យូរ​អង្វែង​បាន៕

Letter Send to Editor of the Cambodia Daily

Letter Send to Editor of the Cambodia Daily

by Sam Rany on Tuesday, February 22, 2011 at 7:37am

Dear Mr. Kevin Doyle,

Having read your article titled on “Battambang University Rector Accused of Corruption” (page 13, February 20-21, 2011), I would like to express my deeper concern over the internal conflict of interests between the rector and some lecturers at this university. This conflict can be affected its reputation to attract the prospective students who will enroll in coming year. Moreover, it can be impacted on the glory of current higher education institutions (HEIs) in our beloved country.

I recognized that University of Battambang (UBB) is a top public university that just newly inaugurated under presided over by Prime Minister Hun Sen at the end of 2010. Presently, the numbers of students have dramatically increased every academic year because of high quality of education and leadership. Enrollment has jumped to 5,080 in only three years. As a new beginning, it normally faced some problems with the administrative and financial management. I strongly hope that everything will be resolved in step by step.

As a Cambodian Catholic and civil servant at the Ministry of Education, Youth, and Sport (MoEYS), I would like contribute my personal recommendation to the relevant parties in this dispute as following:

1. Conflicted parties shouldn't revenge their parties through using any claims or reasons against someone in the purpose of personal interests. All parties should join hand together to develop their university in the spirit of solidarity, love, patience, common sense, and public interest. They must deeper understand that university where the place to educate all kinds of human resources in conformity with the Royal Government of Cambodia’s policy. They should be considerate that university is a central heart of Cambodian intellectuals and students to learn, to exchange, and share experiences, knowledge, and good models as well. Also, they must always remember that they are educators in the higher education.

2. Conflict parties should immediately stop using verbal attacks such as corruption, intimidation, labor exploitation, partisanship, and mismanagement via any mass media and complaints to reveal their weakness in the public. They should conduct face to face negotiation in order to find the best resolution to end this dispute. It can help them to win the public's confidence, particularly the Royal Government of Cambodian, students, and people. Success in this endeavor would be their most enduring legacy to their nation and university.

3. Relevant ministries and institutions should pay attention and take an affordable measure to find the trust and resolution on this conflict. It would be impossible without the peaceful intervention of these entities. Mediation or conciliation method should be used in the principle of win, win policies.

At the end, I would like to express my most profound and admiration for your very nobel, very just and very courageous struggle for the freedom of expression in Cambodian in accordance with your slogan stated that “All the News Without Fear or Favor.”

Please accept my highest consideration.

Thank you in advanced,

Yours sincerely,


Sam Rany

Letter send to Editor of the Phnom Penh Post

Letter send to Editor of the Phnom Penh Post

by Sam Rany on Tuesday, February 22, 2011 at 7:39am

Dear Mr. Bernie Leo,

Having read your article titled on “Battambang Lecturer in Craft Claim” (January 28, 2011), I would like to express my deeper concern over the internal conflict of interests between the rector and some lecturers at this university. This conflict can be affected its reputation to attract the prospective students who will enroll in coming year. Moreover, it can be impacted on the glory of current higher education institutions (HEIs) in our beloved country.

I recognized that University of Battambang (UBB) is a top public university that just newly inaugurated under presided over by Prime Minister Hun Sen at the end of 2010. The numbers of students have dramatically increased every academic year because of high quality of education and leadership. Enrollment has jumped to 5,080 in only three years. As a new beginning, it normally faced some problems with the administrative and financial management. I strongly hope that everything will be resolved in step by step.

As a Cambodian Catholic and civil servant, I would like to contribute my personal recommendation to the relevant parties in this dispute as following:

1. Conflicted parties shouldn't revenge their parties through using any claims or reasons against someone in the purpose of personal interests. All parties should join hand together to develop their university in the spirit of solidarity, love, patience, common sense, and public interest. They must deeper understand that university where the place to educate all kinds of human resources in conformity with the Royal Government of Cambodia’s policy. They should be considerate that university is a central heart of Cambodian intellectuals and students to learn, to exchange, and share experiences, knowledge, and good models as well. Also, they must always remember that they are educators in the higher education.

2. Conflict parties should immediately stop using verbal attacks such as corruption, intimidation, labor exploitation, partisanship, and mismanagement via any mass media and complaints to reveal their weakness in the public. They should conduct face to face negotiation in order to find the best resolution to end this dispute. It can help them to win the public's confidence, particularly the Royal Government of Cambodian, students, and people. Success in this endeavor would be their most enduring legacy to their nation and university.

3. Relevant ministries and institutions should pay attention and take an affordable measure to find the trust and resolution on this conflict. It would be impossible without the peaceful intervention of these entities. Mediation or conciliation method should be used in the principle of win, win policies.

At the end, I would like to express my most profound and admiration for your very nobel, very just and very courageous struggle for the freedom of expression in Cambodia in accordance with your mission.

Please accept my highest consideration.

Thank you in advanced,

Yours sincerely,

Sam Rany
Director of IFL, UBB