ដោយ ផន រីណា
2012-08-06
និស្សិតខ្មែរម្នាក់សិក្សាមុខវិជ្ជាចាត់ចែង និងសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានពន្យល់បង្ហាញពីយន្តការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជានៅអាល្លឺម៉ង់ ដោយប្រៀបធៀបរបៀបដោះស្រាយនៅប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយពេលសង្គ្រាមដូចគ្នា។និស្សិត វុធ សូវៀត កំពុងសិក្សាមុខវិជ្ជានៃការចាត់ចែងដីធ្លី និងសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីនៅឯសកលវិទ្យាល័យ ម៉ូនីក (Munich) នៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានរៀបរាប់ថា ប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើពលរដ្ឋដែលរស់ នៅក្នុងបន្ទាត់ក្រីក្រជាងគេ គឺមានន័យថា ចាប់ផ្ដើមពីថ្នាក់ក្រោមឡើងទៅលើ។
លោកបញ្ជាក់ថា ការចូលរួមមតិពីពលរដ្ឋក្រីក្រជាកត្តានាំឲ្យប្រទេសរីកចំរើន៖ «ការ ចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋសំខាន់ណាស់។ ទោះបីជាយើងគិតថា គាត់អត់បានរៀនសូត្រខ្ពង់ខ្ពស់ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីស្ថានភាពនៅក្នុងភូមិគាត់ បានន័យថា គាត់ជាបណ្ឌិតនៅក្នុងភូមិឃុំហ្នឹង។ នៅបណ្ដាប្រទេសជឿនលឿនដូចប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ប្រជាពលរដ្ឋគេរួមគ្នាណាស់»។
លោកថា នៅពេលមានទំនាស់ដីធ្លីកើតឡើង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ គេផ្ដោតយកដំណោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់មកអនុវត្ត។ នេះជាកត្តាដែលនាំឲ្យប្រទេសនេះជឿនលឿនទៅបានក្រោយពេលសង្គ្រាម។ លោកបញ្ជាក់ថា អាល្លឺម៉ង់ក្រោយពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២ មានការជួបប្រទះបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីជាច្រើនណាស់។
ការកសាងប្រទេសឡើងវិញ ក្រោយការខ្ទេចខ្ទាំធ្ងន់ធ្ងរដោយសារសង្គ្រាម អាល្លឺម៉ង់បានអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់ និងសំណង់អគារផ្សេងៗក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនយ៉ាងសកម្ម។ ការកសាងឡើងវិញទាំងនោះ បានប៉ះពាល់ដល់ដីលំនៅឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែគេប្រើដំណោះស្រាយមានតម្លាភាព ដោយឲ្យភាគីទាំងពីរទទួលបានសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្មើគ្នាពីការស្ថាបនានោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា សេចក្ដីសម្រេចទាំងឡាយរបស់រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ គឺតែងមានការចូលរួមមតិពីមហាជន។ វិធីសាស្ត្រក្នុងសេចក្ដីសម្រេចនោះ គឺផ្ដើមចេញពីថ្នាក់ក្រោមឡើងទៅថ្នាក់លើវិញ៖ «គេចង់ធ្វើផ្លូវមួយខ្សែឆ្លងកាត់នៅភូមិហ្នឹង អ៊ីចឹងមេភូមិរបស់គេ គេចាប់ផ្ដើមប្រជុំជាមួយមេភូមិថា ខាងលើមានគំរោងនឹងសាងសង់ដីមួយខ្សែ ដូចថា ឆ្លងកាត់ភូមិយើងអ៊ីចឹង អ៊ីចឹងគេឲ្យប្រជាជនចូលរួមហ្នឹងថា តើចង់បានផ្លូវហ្នឹងកាត់ភូមិរបស់គេមែន ឬក៏ចង់ទុកជារបៀបធម្មជាតិហ្នឹងពីដើម?ដូចនេះគេពិភាក្សាគ្នា បើគេអត់ចង់បានផ្លូវហ្នឹងទេ អ៊ីចឹងគេពន្យាររហូតអត់អាចទៅមុខបានទេ លុះត្រាតែមានការព្រមព្រៀងពីថ្នាក់ក្រោមកាត់កន្លែងណាធ្វើទៅឲ្យ មានការព្រមព្រៀងរហូត»។
លោកបន្តថា ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ពេលនោះ គេមានច្បាប់អស្សាមិកដូចប្រទេសកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នដែរ។ ច្បាប់អស្សាមិកមានន័យថា រដ្ឋមានសិទ្ធិទិញអ្វីមួយមុនអ្នកដទៃសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍនោះផ្ដល់ប្រយោជន៍ជាសាធារណៈ ហើយសំណងនឹងទូទាត់តាមតម្លៃទីផ្សារដែលភាគីម្ខាងទៀតខាតបង់។
លោកបន្តថា ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការផ្ដល់សំណងទូទាត់គឺជាចំណែកមួយរបស់ក្រុមហ៊ុន រួមជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាល៖ «បើសិនជាគេធ្វើទៅប៉ះពាល់ដីហ្នឹង បានន័យថាដីហ្នឹងគេផ្ដល់សំណងជាពីរ ប៉ុន្តែគេចង់បានថវិកាជំនួសដី ឬក៏គាត់ចង់បានដីកន្លែងថ្មីជំនួសដីចាស់ហ្នឹង? បើគាត់ចង់បានលុយជំនួសដីហ្នឹង គេសុខចិត្តឲ្យដីហ្នឹងក្នុងតម្លៃទីផ្សារ។ ...គេបំពេញឲ្យយើងមិនឲ្យខកចិត្តទេ អាហ្នឹងច្បាប់គេហ្នឹង។ ឧទាហរណ៍នៅប្រទេសខ្មែរ យើងចង់សង់ថ្នល់មួយ បើទោះបីជំនួយពីបរទេសមែន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងគាត់បានចូលរួមធ្វើបដិភាគក្នុងថវិកាសរុប នៃការកសាងផ្លូវហ្នឹង ភាគច្រើនថវិការបស់រដ្ឋហ្នឹង គឺយើងយកមកដោះស្រាយផលប៉ះពាល់»។
និស្សិត វុធ សូវៀត បញ្ជាក់បន្ថែមថា លោកក៏បាននាំយកឧទាហរណ៍ទាក់ទងនឹងវិវាទដីធ្លីនៅកម្ពុជា មកពិភាក្សាជាមួយគ្រូ និងក្រុមនិស្សិតពីប្រទេសជាច្រើនដែរ។ លោកថា ភាពជោគជ័យ ឬបរាជ័យវាអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាល៖ «អ្វីដែលសំខាន់ គឺការតាំងចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះ។ សំខាន់ណាស់ ប្រសិនបើជម្លោះមួយរដ្ឋាភិបាលអត់ឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយ មិនអាចទៅមុខបានទេ។ មួយទៀត អភិបាលកិច្ចដែលជាគោលការណ៍ គេឲ្យឱសានវាទហ្នឹង។ រដ្ឋគេ គេមានការដោះស្រាយ មានការចូលរួមពីភាគីទាំងអស់»។
បញ្ហាវិវាទដីធ្លីជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសមួយកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។ បញ្ហានេះនាំដល់ការបណ្ដេញពីពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋាន ការប្រើអំពើហិង្សាដល់អ្នកស្រុកស្លូតត្រង់ ចាប់ពលរដ្ឋដាក់ពន្ធនាគារជាដើម ហើយមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស បានបញ្ជាក់ថា ជម្លោះដីធ្លីនេះមកពីការធ្វេសប្រហែសរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធ្វើសម្បទានដីសេដ្ឋកិចុ្ច ឬវិនិយោគឲ្យក្រុមហ៊ុនដែលមិនបានសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ឲ្យបាន ច្បាស់លាស់ និងគ្មានការផ្ដល់សំណងត្រឹមត្រូវ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងរបាយការណ៍របស់តំណាងពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុក ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) ក៏បានបង្ហាញថា ជម្លោះដីធ្លី និងការបណ្ដេញអ្នកភូមិដោយសារតែវិវាទដីធ្លីនៅកម្ពុជា ជាបញ្ហានាំមុខគេ។ លោកអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការដោះស្រាយដោយចំហ និងស្មើភាពគ្នា ដើម្បីឲ្យមានភាពយុត្តិធម៌ដល់ម្ចាស់ដី និងបានទទូចឲ្យមានការពង្រឹងនូវការអនុវត្តច្បាប់ភូមិបាលកម្ពុជា ឆ្នាំ២០០១។
ចំណែកនិស្សិត វុធ សូវៀត ដែលកំពុងសិក្សាមុខវិជ្ជានៃការចាត់ចែងដីធ្លី និងសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីនៅឯសកលវិទ្យាល័យ ម៉ូនីក នៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានតាំងចិត្តថា ទៅអនាគតលោកនឹងយកចំណេះពីការសិក្សានេះទៅជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកចង់ធ្វើជាគ្រូបង្រៀនមហាវិទ្យាល័យមួយ និងបំរើការជាមន្ត្រីក្នុងរដ្ឋាភិបាលទាក់ទងនឹងបញ្ហាដីធ្លី៕
No comments:
Post a Comment