Tuesday 24 July 2012

Taking on corruption in international higher education

International students feel left in the lurch over UK visa changes

Monday 23 July 2012

តើ​ទទួល​បាន​ចំណេះ​ដឹង​អ្វីខ្លះ ពី​ការ​អាន​អត្ថបទ​ដែល​និយាយ​ដើម​គេ​និង​បរិហារកេរ្តិ៍​ជីវិត​ឯកជន​របស់​គេ?

ការ​និយាយ​ដើម​គេ មិន​មែន​ជា​វប្បធម៌ អរិយធម៌​ខ្មែរ​ទេ ​តែ​ជា​ទម្លាប់​មិន​ល្អ​របស់​បុគ្គល​មួយ​ចំនួន​ ដែល​ចូល​ចិត្ត​និយាយ​ដើម​គេ ពោល​គឺ​ភាគ​ច្រើន​និយាយ​អាក្រក់​ ពី​បុគ្គល​ឯកជន​ណា​ម្នាក់​។​ សកម្មភាព​នេះ​ហាក់​បី​ដូចជា​គ្មាន​រឿង​អ្វី​ថ្មី​មក​និយាយ​ គឺ​ដើរ​តែ​និយាយ​ជុំៗ​គ្នា ​ឬ​ដើរ​ពី​ផ្ទះ​មួយ​ទៅ​ផ្ទះ​មួយ​នាំ​គ្នា​និយាយ​ដើម​គេ ​ហើយ​ពេល​ខ្លះ​ក៏​ឈ្លោះ​ប្រកែក​គ្នា​ដោយ​សារ​តែ​មាត់​ឥតគ​ម្រប​និយាយ​ដើម​គេ ​នោះ​ដែរ​។​ នេះ​ក៏​មក​តែ​ភាគ​ច្រើន​គាត់​អាន កាសែត​ក្នុង​ស្រុក​មួយ​ចំនួន​ដែល​ចូល​ចិត្ត​តែ​និយាយ​ដើម​គេ​ហ្នឹង​។​ តើ​អ្នក​អាន​ទាំង​នោះ​ ទទួល​បាន​ផល​អ្វី​ខ្លះ​ពី​ការ​អាន​កាសែត​បែប​និយាយ​ដើម​គេ និង​បរិហារកេរ្តិ៍​ជីវិត​ឯកជន​របស់​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​នោះ​?

នេះ​មិន​ មែន​ជា​សកម្មភាព​ដែល​ទើប​តែ​កើត​ឡើង​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នោះ​ទេ​ ចំពោះ​កាសែត​ ក៏​ដូចជា​ទស្សនាវដ្តី​ ក្នុង​ស្រុក​មួយ​ចំនួន​ គឺ​ការ​សរសេរ​អត្ថបទ​ហែក​ហួរ​កេរ្តិ៍​ខ្មាស​ពី​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​ ពី​ជីវិត​ឯកជន​របស់​គេ​។​ មាន​តំាង​ពី​បញ្ហា​ផ្លូវ​ភេទ​បី្ត​ប្រពន្ធ​ ឬ​ការ​យក​រូប​អាក្រាត​របស់​ពួក​គេ​មក​ចុះ​ផ្សាយ​ទៀត​ផង​។ ការ​ចុះ​ផ្សាយ​ទាំង​ងងឹត​ងងល់​ ដោយ​មិន​បាន​សម្ភាស ឬក៏​យក​រូប​ភាព​របស់​បុគ្គល​ឯកជន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ឯកជន​របស់​បុគ្គល​នោះ​ គឺ​ពុំ​មាន​ការ​យល់​ព្រម​នោះ​ទេ។

ឧទាហរណ៍​៖ កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន​នេះ​ មាន​សារ​ព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុក​មួយ​ដែល​និយម​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពី​ការ​និយាយ​ដើម​ គេ​ បាន​ចុះ ផ្សាយ​អត្ថបទ​អេចអូច​ និង​អត្ថាធិប្បាយ​បន្ថែម​រិះគន់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ទៅ​លើ​ស្រ្តី​ម្នាក់​ និង​រូបថត​របស់​ស្រ្តី​នោះ​ទៀត​ ដែល​កំពុង​ចត​រថយន្ត​ឡើង​លើ​ចិញ្ចើម​ផ្លូវ​ក្បែរ​របង​ស្ថានទូត​បារាំង​ ហើយ​បិទ​កញ្ចក់ បញ្ឆេះ​រថយន្ត​បើក​ម៉ាស៊ីន​ត្រជាក់​ ហើយ​ក៏​សម្រាក​នៅ​ក្នុង​រថយន្ត​នោះ​មួយ​ភាំង​​ បែរ​ទៅ​ជា​អ្នក​ការសែត​នេះ ​បាន​ចាប់​យក​រូប​ភាព​មួយ​ទំហឹង​តែ​ម្តង ហើយ​បាន​អត្ថាធិប្បាយ​បែប​របៀប​បៀត​បៀន​កេរ្តិ៍ខ្មាស និង​បៀត​បៀន​ផ្លូវ​ភេទ​ តាំង​ពី​រូប​សម្រស់​រហូត​ដល់​ហ៊ាន​វិនិច្ឆ័យ​ថា​ស្រវឹង​ស្រា​ទៀត​ផង...។

តែ ​តាម​ពិត​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នោះ ​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​នោះ​មិន​បាន​សម្ភាស​ជាមួយ​ស្រ្តី​នោះ​ទេ​ និង​ក៏​គ្មាន​ក្លិន​ស្រា​ចេញ​មក​ខាង​ក្រៅ​ឯ​ណា​ដែរ​។​

តើ​ឯណា​ទៅ​ក្រម ​សីលធម៌​របស់​អ្នក​កាសែត​នោះ​?​ ឬ​មួយ​ក៏​អ្នក​កាសែត​នេះ​មិន​ដែល​បាន​ចូល​សាលា ឬ​ក៏​មិន​ដែល​ធ្លាប់​បាន​ចូល​វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​វិជ្ជាជីវ​សារព័ត៌​មាន​ ហ្នឹង​គេ​ទេ គ្រាន់​តែ​ចេះ​សរសេរ​កំណត់​ហេតុ​ ហើយ​បន្ថែម​បន្ថយ​ពាក្យ​សម្តី​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​? ហើយ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​នាយក​និពន្ធ​កាសែត​នោះ ដាក់​ទំាង​អត្ថបទ និង​រូបភាព​ស្ត្រី​នេះ​នៅ​ទំព័រ​មុខ​កាសែត​របស់​ខ្លួន​ទៀត​ទាំង​ងងើល​?​ ហ្នឹង​ហើយ​គេ​ហៅថា​អ្នក​កាសែត​ជើង​ចាស់​ដែល​ល្បី​ថា​ពូកែៗ​នោះ ពូកែ​ពេក​ទៅ​រហូត​ដល់​មើល​ឃើញ​ថា​យក​តែ​ម្តង​។​ ឬមួយ​ក៏​អាង​ថា​ខ្លួន​ឯង​ជា​អ្នក​កាសែត​ចង់​សរសេរ​អាក្រក់​ពី​នរណា​ក៏​ចេះ​ តែ​សរសេរ​ទៅ​នោះ ​ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​​បំពុល​អ្នក​អាន ឲ្យ​ពុល​តាម​ដែល​យក​មក​និយាយ​ដើម​គេតៗ​គ្នា? តើ​អ្នក​អាន​អត្ថបទ​បែប​ហ្នឹង​ ទទួល​បាន​ចំណេះ​ដឹង​អ្វី​ខ្លះ​ពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​នោះ​? ចំណុច​នេះ​ម្ចាស់​អត្ថបទ​ត្រូវ​តែ​ពិចារណា​ឡើង​វិញ អ្វី​ដែល​ហៅ​ថា​អត្ថបទ​?​ វិចារណក​ថា​?​ ការ​វិភាគ​?​ និង​អ្វី​ដែល​ហៅ​ថា​បុគ្គល​សាធារណៈ​? បុគ្គល​ជីវិត​ឯកជន​?

ចុះ​បើ​ ស្រ្តី​នោះ ត្រូវ​ជា​ប្រពន្ធ​ ឬ​ក៏​បង​ប្អូន​ស្រី​របស់​ម្ចាស់​អត្ថបទ​ ឬ​ក៏​នាយក​និពន្ធ​វិញ ​ហើយ​ត្រូវ​បាន​កាសែត​ផ្សេង​ចុះ​ផ្សាយ​ដូច​គ្នា​អ៊ីចឹង​ដែរ ​តើ​អស់​លោក​មាន​អារម្មណ៍​បែប​ណា​?​ ឬ​មួយ​ក៏​អស់​លោក​មិន​ចេះ​ខ្មាស​គេ​ទេ​?​ ឬ​មួយ​ធ្វើ​កាសែត​ជិត១​ជីវិត​ទៅ​ហើយ​ ចេះ​រក​តែ​អត្ថបទ​បែប​បរិហាកេរ្តិ៍​ជីវិត​ឯកជន​របស់​គេ​ហ្នឹង​ទេ​?​ នេះ​មក​តែ​ពី​ដឹង​អំពី​ឥរិយាបថ​របស់​អ្នក​អាន​ដែល​ចូល​ចិត្ត​និយាយ​ដើម​គេ​ បែប​ហ្នឹង​ ដែល​គ្មាន​ផ្តល់​ចំណេះ​ដឹង​អ្វី​បន្តិច​សោះ ​មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ថែម​ទាំង​បញ្ឆេះ​តែ​គំនិត​និយាយ​ដើម​គេ​ទៅ​វិញ​ទេ​។​

តាម ​ពិត​ទៅ​ការ​ដែល​ធ្វើ​ដូច​ស្រ្តី​នោះ ​ដែល​ដឹង​ខ្លួន​ថា​បើក​ទៅ​មុខ​លែង​រួច​រក​កន្លែង​ឈប់​ចត​សម្រាក​បែប​នេះ គឺជា​ការ​ត្រឹមត្រូវ​ទៅ​វិញ​ទេ​។​ ពីព្រោះ​បើ​គាត់​ទៅ​មុខ​ទៀត គឺ​គាត់​ប្រឈម​មុខ​នឹង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ខ្ពស់​ណាស់​ ដែល​ផ្ទុយ​ពី​អ្នក​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ខ្លះ ​ដឹង​ខ្លួន​ថា​ខ្លួន​ឯង​បើក​ទៅ​មុខ​លែង​រួច បាត់​បង់​ភាព​ម្ចាស់​ការ​ក៏​នៅ​តែ​ប្រឹង​ទៅ​មុខ​ទៀត​ដែរ ទាល់​តែ​បុក​គេ​បាន​ដឹង​ខ្លួន​។
ចំពោះ​ករណី​នេះ ​គឺ​ស្រ្តី​រងគ្រោះ​នេះ​អាច​ប្តឹង​កាសែត​នោះ​បាន​ប្រសិន​បើ​ស្រ្តី​នោះ​ មិន​យល់​ព្រម​ គឺ​តាម​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ឆ្នាំ​២០១០​ ពី​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​ជីវភាព​​ឯកជន មាត្រា​ទី២០៣ បទ​ប៉ះពាល់​ដល់​សិទ្ធិ​ខាង​រូបភាព​នៃ​បុគ្គល​៖«អំពើ​ថត​រូបភាព​នៃ​បុគ្គល​នៅ ​ក្នុង​ទីកន្លែង​ឯកជន​ ដោយ​គ្មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​ពី​បុគ្គល​នេះ​ទេ​ ត្រូវ​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី១​ (មួយ)​ខែ ​ទៅ​១​(មួយ)​ឆ្នាំ​ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី​១០០.០០០​(មួយ​សែន)​រៀល​ ទៅ​២ .០០០.០០០​(ពីរ​លាន)​រៀល​ លើក​លែង​តែ​ករណី​ដែល​ច្បាប់​អនុញ្ញាត​។​»និង​ក៏​អាច​ប្តឹង​តាម​រយៈ មាត្រា​ទី​៣០៦​អំពើ​បរិហារកេរ្តិ៍​តាម​សារព័ត៌មាន។

ព្រោះ​ករណី​នេះ ​ជា​សិទ្ធិ​ជីវិត​ឯកជន​ ដែល​មិន​មែន​ជា​បុគ្គល​សាធារណៈ ដូច លោក​ ហោ ណាំហុង​មាន​តួនាទី​មុខងារ​សាធារណៈ យក​កូន​ប្រុស​៣​នាក់​មក​ធ្វើ​ការ​កាន់​តួនាទី​ធំៗ​ នៅ​ក្នុង​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ និង​ឯកអគ្គរាជ​ទូត​ជប៉ុន​ និង​អង់គ្លេស​ទៀត​។​ ឯ​លោក​ ចម ប្រសិទ្ធ​ លើស​លោក​ ហោ ណាំហុង​ទៀត​ ដែល​មាន​ទាំង​ប្រពន្ធ​ ទាំង​កូន​ប្រពន្ធ​មុន​ ទាំង​ប្រពន្ធ​ក្រោយ​គឺ​នៅ​មូលនប​គ្នា​កាន់​តួនាទី​ធំៗ​សុទ្ធ​តែ​ក​ន្លែង​ សម្រេច​ចិត្ត​  ហើយ​ជ្រៀត​ជ្រែក​កិច្ច​ការ​ក្នុង​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ដូច​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ហ៊ុន សែន​ធ្លាប់​បាន​ព្រមាន​ម្តង​រួច​មក​ហើយ​កាល​ពី​ខែ​មីនា ​ឆ្នំា​២០១០ មក​ម្ល៉េះ ​តែ​មក​ដល់​ពេល​នេះ ​ការ​ព្រមាន​នោះ​គ្មាន​អ្វី​ផ្លាស់​ប្តូរ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​នោះ​ទេ។

ទី​បំផុត​អ្នក​អាន​កាសែត​របៀប​នេះ​ ជាង​២​ទសវត្សរ៍​ គឺ​មិន​បាន​ទទួល​ផល​ប្រយោជន៍​អ្វី​សោះ​ពី​អត្ថបទ​បែប​នេះ​ទេ គឺ​ថែម​ទាំង​ខាត​ពេលវេលា​ទៀត​។​ ដូច្នេះ​អ្នក​អាន​គួរ​តែ​ជ្រើសរើស​យក​កាសែត​ណា​ដែល​មាន​អត្ថបទ​ផ្តល់​ផល​ ប្រយោជន៍​ និង​ចំណេះ​ដឹង​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​ឯង​។​
ជាមួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ អ្វី​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ខ្មាស​គេ​នោះ​កាសែត​ដែល​ចូល​ចិត្ត​តែ​បង្ហាញ​ពី​រូបភាព​ ហិង្សា រូបភាព​អាស​អាភាសន៍​ និង​រូប​ភាព​បែប​ហែក​កេរ្តិ៍​បុគ្គល​ជីវិត​ឯកជន​នៅ​ទំព័រមុខ​នោះ ដាក់​បង្ហាញ​ឲ្យ​សមាជិក​អាស៊ាន​មក​ប្រជុំ​អាន​។ ​កុំថា​ឡើយ​ដល់​ឲ្យ​អ្នក​បក​ប្រែ​បក​ឲ្យស្ដាប់នោះ ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ គេ​គ្រាន់​តែ​ឃើញ​តែ​រូបភាព​ឆ្អែត​បាត់​ទៅ​ហើយ​។​ ទន្ទឹម​នឹង​នោះ គេ​ក៏​អាច​វាយ​តម្លៃ​គុណភាព​នៃ​សារព័ត៌​មាន​ទាំង​នោះ​និង​ពី​ការ​ពុំ​មាន​ សុវត្ថិភាព​ក្នុង​សង្គម​ផងដែរ៕
ចូល​រួម​ផ្តល់​យោបល់​តាម​រយៈ​  soprach.tong@phnompenhpost.com

កិច្ច​ប្រជុំ​អា​ស៊ាន​ក្លាយ​ជា​សង្វៀន​ដណ្តើម​អំណាច​តំបន់

Cassava plantings decrease in Cambodia


120723_07

Cambodia mulls over atomic energy power


120720_07

កម្ពុជា​បង្ហាញ​ពី​ផែនការ​បង្កើត​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ

Recent opposition merger tops agenda

Saturday 21 July 2012

អាស៊ានអំពាវនាវឲ្យភាគីជាប់ពាក់ព័ន្ធសមុទ្រចិនខាងត្បូងបន្តអត់ធ្មត់ និងយកច្បាប់អន្តរជាតិមកនិយាយ

Friday, 20 July 2012 18:04 ដោយៈ បាន ចក់-Posted ID-030 

ភ្នំពេញៈ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានដាក់ចំណុច ជាគោលការណ៍ទៅកាន់ បណ្តាសមាជិកអាស៊ានទាំង អស់ ស្តីពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង នារសៀលថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២នេះ អាស៊ានបាន អំពាវនាវដល់ប្រទេសទាំងអស់ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពីបញ្ហា ដែនសមុទ្រខាងត្បូងបន្តការអត់ធ្មត់ ហើយត្រូវធ្វើការដោះស្រាយគ្នា ដោយកុំប្រើប្រាស់អាវុធ និងគួរតែយកច្បាប់អន្តរជាតិមកនិយាយ។

ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បានមាន ប្រសាសន៍ប្រាប់ដល់ អ្នកសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិនាវិមានសន្តិភាពថាសមាជិកអាស៊ាន ទាំងអស់ បានតាំងចិត្តនិងប្តេជាជាថ្មី ដើម្បីឲ្យមានសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ជាពិសេសគឺបញ្ហាសមុទ្រ ចិនខាងត្បូង ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយ នឹងប្រទេសមហាយក្សចិន ជាមួយនិង សមាជិកអាស៊ានចំនួនបួននោះ រួមមានប្រទេសហ្វីលីពីន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងប្រ៊ុយណេ។

លោក ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍ថា អាស៊ានបានចេញនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ចំនួន៦ ចំណុច ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីជំហររបស់ពួកគេ អំពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលចំណុចជា គោលការណ៍ទាំងនោះមានដូចជាៈ

១- ការអនុវត្តទាំងស្រុងនូវសេចក្តីប្រកាស ពាក់ព័ន្ធនិងការប្រតិបត្តិ នៃភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង (២០០២)
២- គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ ការអនុវត្តសេចក្តីប្រកាសពាក់ព័ន្ធ និងការប្រតិបត្តិនៃភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង (២០១១)
៣- សម្រេចឱ្យបានឆាប់ នូវក្រមប្រតិបត្តិតំបន់នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង
៤- គោរពទាំងស្រុងគោលការណ៍ នៃច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS) ដែលមានការទទួលស្គាល់ជាសកល
៥- បន្តរក្សាភាពអត់ធ្មត់ និងការមិនប្រើកម្លាំងនៃគ្រប់ភាគីទាំងអស់
៦- ការដោះស្រាយវិវាទនេះ ដោយសន្តិវិធីស្របទៅតាមគោលការណ៍ នៃច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS) ដែលមានការទទួលស្គាល់ជាសកល។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ប្តេជ្ញាបង្កើនការសិក្សាពិគ្រោះយោបល់របស់អាស៊ាន ដើម្បីជំរុញនូវគោលការណ៍ខាងលើនេះ ស្របទៅតាមសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (១៩៧៦) និង ធម្មនុញ្ញអាស៊ាន (២០០៨)។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍បន្តថា អាស៊ានក៏ដូចជាមហាយក្សចិន គឺមានគោលបំណងដូចគ្នាតែមួយ ពួកគេចង់និយាយអំពី ក្រមប្រតិបត្តិ CoC (Code of Conduct) ដើម្បីជំរុញឲ្យ DoC ( Declaration of Conduct) បានសម្រេច។

លោក ហោ ណាំហុង បានមានប្រសសន៍បន្តថា បញ្ហា CoC នេះ កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន តែងតែខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំង ធ្វើឲ្យមានការប្រជុំមិនផ្លូវការរបស់ ឧត្តមមន្រ្តីអាស៊ាន ជាមួយនិង ចិន ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរយោបល់អំពី CoC នោះ។ «ខិតខំកាលពីឆ្នាំ២០០២ សម្រចបាន DoC (សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម នៃក្រមប្រតិបត្តិ) ដែលជាឯកសារមួយសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានៅសមុទ្រ ចិនខាងត្បូង ១០ឆ្នាំក្រោយមក កម្ពុជាក៏ខិតខំដើម្បីឲ្យឈានទៅរក ការចរចារបញ្ហាក្រមប្រតិបត្តិ CoC ទៀត»។

សូមបញ្ជាក់ថា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះហើយ ដែលជាបញ្ហាក្តៅគគុកជាងគេក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាពិភពលោក ហើយក៏ជាឧបសគ្គធំជាងគេ ចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម នៃកិច្ចប្រជុំ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៤៥ ដែលបានបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២កន្លងទៅនេះ មិនបានចេញផងដែរ។

ជាមួយនិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំង ៦ចំណុចខាងលើ ដែលអាស៊ានបានចេញនៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានសាទរដោយចាត់ទុកថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំង៦ចំណុច ជាជោគជ័យដ៏ធំមួយរបស់កម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន៕

Photo by DAP-News

Royal party seeks to oust leader

Prince Norodom Ranariddh (left) attends a meeting with other members of his political party in April. Photograph: Hong Menea/Phnom Penh Post
 
The upper echelon of Norodom Ranariddh’s own party is publicly urging the leader to step down so officials can revive a moribund merger with Funcinpec.

The move, officials from both sides say, would free up the parties to negotiate without the clashes between Ranariddh and Funcinpec head Nhek Bun Chhay that have upended previous mergers.

Sao Rany, an NRP lawmaker and secretary-general of the party, told the Post that the act was a negotiation strategy to build up power before next year’s national election.

“I see that if we do not merge, we will die in 2013,” Rany said. In June’s commune elections, Funcinpec and NRP had an abysmal showing.

Rany said he and six deputy secretary-generals wrote a letter to King Father Norodom Sihanouk on Monday asking him to persuade Ranariddh to “take a break from politics”, or in other words, to resign.

Pheng Heng, a deputy secretary-general with NRP, declined to comment about the letter. He did, however, confirm that it was sent and that he signed it.

In a prepared statement, Ranariddh, the former prime minister forced out of power during 1997 clashes with the forces of Prime Minister Hun Sen, said he wasn’t the obstacle. He placed all the blame on “Nhek Bun Chhay’s sabotage”.

“At first, I would like to remind … that the initiative of the merger between Norodom Ranariddh Party and Funcinpec, it really appeared from my will,” the letter stated.

He also said Rany can’t use his secretary-general position as a negotiating tactic. Without the party leader’s involvement, Ranariddh added, any agreements reached won’t be recognised.

The argument is spot on, according to the Committee for Free and Fair Elections in Cambodia’s Koul Panha, who is generally perplexed with the attempt to pull the rug out from under Ranariddh.

“I don’t understand. NRP is NRP, it’s the Norodom Ranariddh Party,” he said. “Like the Sam Rainsy Party, you cannot make a move without Sam Rainsy agreeing. I think they should work with him, I don’t know why they are doing this.”

Funcinpec’s Bun Chhay is happy to attempt an explanation. He told reporters in a press conference at Phnom Penh airport yesterday before leaving for China that the majority of leaders from both sides are in support of a union. The only roadblock is Ranariddh. Bun Chhay claimed that his popularity “with the people” has been going down.

“As I see, 80 per cent of all those leaders want to have merger. Therefore, I hope that the process of this merger can be possible,” Bun Chhay said.

“I would like to say honestly that in the city, in public gatherings, with intellectuals, students, business persons, as I listened to them, most of them do not support him. He has supporters in isolated areas because they’ve heard that [Ranariddh] is the king’s son,” he added.

The parties have tried and failed to join before. Prime Minister Hun Sen blessed the latest attempt on May 24, though it quickly sputtered. Leadership in both camps placed the blame on each other.

Comfrel’s Panha said the constant bickering back and forth can lead to supporters losing faith in their respective parties.

“They should get into discussions and dialogue. I think that’s important. Otherwise they’ll always flip, divide, and there’s no solution. The reason why the ground members, the supporters are frustrated, they are frustrated because they always see the conflict,” said Panha.

The news comes only days after the Sam Rainsy Party and the Human Rights Party cemented their groups into one at a conference in Manila this week.

The newly formed party will operate under the name the Cambodia Democratic Movement of National Rescue. 

Foreigners appreciate Khmer language


120718_06

Foreigners take Khmer-language lessons in Phnom Penh. Photograph: Phnom Penh Post
Sounds and pronunciation usually practiced by young Cambodian school children are being mumbled by foreigners in Phnom Penh. “Kor, Khor, Koa, Khoa…” More and more people from all over the world are taking Khmer classes at the Institute of Foreign Languages (IFL).

Soeung Phos, coordinator of the ‘Khmer for Foreigners’ program at IFL as well as a Khmer literature lecturer at the Royal University of Phnom Penh, says that the IFL has provided Khmer language courses for foreign students since 1982. Although it’s not essential for foreigners living in Cambodia, learning the local language can help with work, studies and socialising.

Miriam Park, an 18 year old Korean girl agrees. “I decided to learn Khmer at IFL, because I want to live in Cambodia and study for my bachelors’ degree here,” she says.

28-year-old Australian NGO worker, Amee Brown, is learning Khmer so that he can communicate with the people he works with in the provinces. He says, “Most people in the provinces do not speak English and that’s why I must understand Khmer.”

Chan Vathna has been teaching Khmer for eight years at IFL. He thinks that the fact that more foreigners are learning Khmer has its benefits and its draw-backs.

“It is a good thing for Cambodia because it means ​that we can raise awareness of our culture and civilisation through them. However, it also can harm our religion because some foreigners are spreading their beliefs in Cambodia,” he says.

Elvie Daradar, a 39-year-old woman from the Philippines is amongst those who wish to preach here.

“I love this nation and I want to speak the Khmer ​language so that I can tell the people how precious they are to God, that’s why I decided to invest in Khmer courses at IFL.” Acknowledging that not everyone shares her faith she said, “If they don’t accept, it is their right.”

After completing the year-long ‘Khmer for Foreigners’ course, students can further their learning at the RUPP’s Department of Khmer Literature. The Advanced Study of Khmer Program (ASK) provides overseas students with the linguistic basics so that they can partake in academic research, professional discourse and cultural interaction.

39-year-old Do Sung Uk from Korea is doing ​exactly this and he says that his language skills will be useful even after he returns home from Cambodia. In recent years there has been an influx of Cambodian workers to Korea and he will be able to converse with them in their mother tongue.

Soeung Phos laments that although many foreigners are interested in learning Khmer, many Cambodians focus on learning other languages.

“Foreigners ​give value to Khmer language and literature, but we do not, we appreciate foreign language,” he says. “Many Khmer people send their children to study foreign language instead of Khmer language.”

If the feelings of Khmer student Oun Theary are anything to go by, Soeng Phos’ fears are well founded.

But perhaps he shouldn’t worry too much. The19-year-old Theary believes that Khmer is not an international language and therefore not valued on the job market.

“However, for me, I love leaning Khmer language, because it is a means of boosting Khmer literature,” he says.

Modern youth almost forget their own language

Indonesia plays peacemaker

Friday 20 July 2012

ASEAN Readies Stand on Sea Row

The Southeast Asian grouping is set to make a common position on its maritime row with China.

 Cambodian Foreign Minister Hor Namhong (R) and his Indonesian counterpart, Marty Natalegawa, meet for talks in Phnom Penh, July 19, 2012. 

A week after failed talks, Southeast Asian nations are poised to issue a joint statement underlining their common position on the South China Sea territorial dispute with China.

The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) will issue the statement on Friday, Hor Namhong, the foreign minister of Cambodia, the current ASEAN chair, said after talks on Thursday with his Indonesian counterpart Marty Natalegawa in Phnom Penh.

The 10-member ASEAN was scheduled to issue a customary joint statement incorporating the main points of its annual ministerial talks, including the hotly debated overlapping territorial claims in the South China Sea, last week but put it off for the first time in its 45-year history.

Cambodia, China's key Southeast Asian ally, decided against issuing the statement after the Philippines and Vietnam, which have territorial disputes with Beijing, insisted that the communique include a specific reference to Beijing's alleged encroachment in their respective exclusive economic zones and continental shelves, diplomats said.

Some ASEAN diplomats said China used its mighty influence over Cambodia to prevent any statement that may be damaging to Beijing but Hor Namhong said his government does not support any side in the dispute.

He said on Thursday "solutions" have been found by ASEAN states over the issue and "details" will be provided on Friday.

"I am ASEAN chair, I would like to have a positive results,” he said, with Indonesian minister Natalegawa beside him.

Mediator

Natalegawa had taken on the role of mediator after the ministerial talks failed to reach a common position on the maritime row, visiting Hanoi and Manila before going to the Cambodian capital Phnom Penh to forge a consensus on the issue.

"I have already informed the ASEAN chair about the solutions,” he said, adding that ASEAN members will strive to resolve the dispute based on international law and without use of force.

Beijing claims sovereignty over nearly all of the South China Sea but ASEAN members the Philippines, Vietnam, Malaysia, and Brunei have overlapping claims in the area, which is believed to contain vast oil and gas reserves.

A standoff at the Scarborough Shoal, a horseshoe-shaped reef in waters that both China and the Philippines claim, began earlier this year when Manila accused Chinese fishermen of poaching in its exclusive economic zone, including the shoal. Both sides had sent government ships to the area.

Vietnam has faced its own problems with China, mostly resulting from Beijing's detention of Vietnamese fishermen in disputed waters. Hanoi has also protested a recent announcement by the state Chinese oil company opening nine oil and gas lots for international bidders in areas overlapping with existing Vietnamese exploration blocks.

Solidarity threatened

ASEAN's diplomatic crisis underscores the extent to which the long-running maritime dispute has dampened solidarity within the grouping and China's expanding influence in the region as it flexes its economic and military muscle, analysts say.

The row has also held up progress on a proposed "code of conduct" between ASEAN and China aimed at preventing any armed conflicts in the contested waters.

ASEAN comprises Brunei, Burma, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, the Philippines, Singapore, Thailand, and Vietnam.

Reported by Sok Serey for RFA's Khmer service. Translated by Samean Yun. Written in English by Parameswaran Ponnudurai.


Wednesday 18 July 2012

ទៀ បាញ់ៈ ការកែសម្រួលកងទ័ពកម្ពុជាគឺជាសមាជិកដ៏ល្អរបស់ UN

Wednesday, 18 July 2012 10:27 ដោយៈ ស៊ន សុភក្រ្ត-Posted: ID-009 

 
ព្រះវិហារៈ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ទៀ បាញ់ ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិ បានគូសបញ្ជាក់ ថា ការសម្រេចកែសម្រួលកងទ័ពរបស់កម្ពុជា នៅតំបន់គ្មានកងទ័ពបណ្តោះអាសន្ននេះ គឺកម្ពុជាបានបំពេញកា តព្វកិច្ចជាសមាជិកដ៏ល្អរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រៀបដូចជាសិស្សដ៏ល្អម្នាក់នៅក្នុងសាលា ដែលគោរព និង បំពេញករណីយកិច្ច ទៅតាមការបង្គាប់បញ្ជា របស់តុលាការយុតិ្តធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១។
នៅចំពោះមុខកងទ័ពជិត៥០០នាក់ និងកម្លាំងនគរបាល ព្រមទាំងកម្លាំងអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ ដែលនឹងត្រូវមក ជំនួសឈរជើងនៅតំបន់គ្មានកងទ័ពបណ្តោះអាសន្ន នាព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ក្នុងទីបញ្ជាការសន្តិភាព៥មករា នាយឧត្តមសេនីយ៍ ទៀ បាញ់ បានមានប្រសាសន៍ថា ការកែសម្រួលកងទ័ពនៅថ្ងៃនេះ គឺផ្តើមចេញពីជំនួបពិ ភាក្សាទ្វេភាគី ដែលទទួលបានលទ្ធ ផលដ៏ល្អប្រសើររវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា-ថៃ នៅសៀមរាប កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី១៣ ខែកក្កដា។
នាយឧត្តមសេនីយ៍ ទៀ បាញ់ បានរំលឹក ហើយបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ការឈ្លានពានរបស់ទាហានថៃ គឺផ្តើម ឡើង ដោយការគូសផែនទី ឯកតោភាគីរំលោភផែនទី ដែលសម្រេចដោយ តុលាការយុតិ្តធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ កាលពីឆ្នាំ១៩៦២ ហើយការឈ្លានពានរបស់ទាហានថៃ កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨នោះ មិនមែនបណ្តាលមកពីការចុះប្រាសាទ ព្រះវិហារជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកឡើយ។
នាយឧត្តសេនីយ៍រូបនេះ បានបន្តថា កម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នរង់ចាំការបកស្រាយ សាលក្រមរបស់ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ គឺមិនប៉ះពាល់នូវការសម្រេច របស់តុលាការមួយនេះ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ឡើយ ពោលវា គ្រាន់តែចង់បញ្ជាក់បន្ទាត់ព្រំដែនច្បាស់លាស់ នៃប្រទេសទាំងពីរ។

លោក ទៀ បាញ់ បានសង្កត់ធ្ងន់ទៀតថា ក្នុងជំនួបរវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ហើយបានឯកភាពគ្នាកែសម្រួលកងទ័ពនោះ គឺបង្ហាញ យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ និងការសម្រេច របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ។
បើតាមលោក ទៀ បាញ់ កម្លាំងនគរបាលចំនួន ២៥០នាក់ កម្លាំងសណ្តាប់ធ្នាប់អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ ចំនួន ១០០នាក់ ដែលនឹងត្រូវទៅឈរជើងនៅតំបន់គ្មាន កងទ័ពជាបណ្តោះអាសន្ននោះ គឺមានកាតព្វកិច្ចទប់ស្កាត់បទ ល្មើសផ្សេងៗ ដូចជាការលួចវត្ថុបុរាណ ការកាប់ព្រៃឈើ និងការចាប់ដីខុសច្បាប់ជាដើម ហើយងាកមក ជួយថែ រក្សាប្រាង្គប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិទាំងមូល។

លោក ទៀ បាញ់ បានរម្លឹកទៀតថា ការឈ្លានពានរបស់ថៃ តាមរយៈការគូសផែនទីឯកតោភាគី គឺបង្កឡើងដោយ អ្នកនយោបាយមួយក្រុម ដែលបានបង្កើតរឿងបង្ក ឲ្យមានការទាស់ទែងគ្នានៅក្នុងបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារនេះ។

នាយឧត្តមសេនីយ៍ នាង ផាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការពារជាតិ បានថ្លែងក្នុងអង្គពិធីថា ចំពោះចំណុចដែលត្រូវ កែសម្រួលកងទ័ពជំហានទី១ នៅជុំវិញតំបន់ប្រាសាទ ព្រះវិហារ ក្នុងតំបន់គ្មានកងទ័ពបណ្តោះអាសន្ន គឺផ្សារ ជណ្តើរនាគ ជណ្តើរបុរាណខាងកើត ជណ្តើរបុរាណខាងជើង និងវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ។

លោក នាង ផាត បានបន្តថា ការកែសម្រួលកងទ័ពជំហានទី១ ចំនួន ៤៨៥នាក់ គឺស្ថិតនៅក្នុងកងពលធំអន្តរា គមន៍លេខ៣ និងកងពលតូចអន្តរាគមន៍លេខ ៧ ដែល ការកែសម្រួលនេះ គឺត្រូវជំនួសឡើងវិញ ដោយកម្លាំង នគរបាលជាតិ ២៥៥នាក់ និងកងសន្តិសុខអភិរក្ស អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ១០០នាក់។

ក្រោយពេលឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា នាយឧត្តមសេនីយ៍ ទៀ បាញ់ ក៏បានចុះហត្ថលេខា បញ្ជាក់ពីការកែសម្រួលកង ទ័ពនេះ ហើយរូបលោក និងមន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ ជាច្រើននាក់ទៀត បានជូនដំណើរកងទ័ព ដែលប្រដាប់ដោយ អាវុធ និងសាក់កាដូរ ឡើងរថយន្តចេញពីតំបន់គ្មានកងទ័ព ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ។
ជាមួយនឹងការកែសម្រួល កងទ័ពរបស់កម្ពុជានេះ ខាងភាគីថៃនាព្រឹកថ្ងៃនេះ ក៏បានធ្វើពិធីកែសម្រួលកងទ័ពផងដែរ ចេញពីតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយដាក់ ជំនួសមកវិញ នូវកម្លាំងតម្រួតការពារ ប្រដាប់ដោយអាវុធមិនដល់១ពាន់នាក់នោះទេ។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិថៃ បានថ្លែងថា ការកែសម្រួលកងទ័ពនេះ មិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ ឬអធិបតេយ្យភាព របស់ប្រទេសថៃឡើយ៕

Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS
Photo by DAP-NEWS

Editorial: Cambodia has put Asean's future in jeopardy

In an unprecedented and damaging move, the group's chair pursues self-interest ahead of regional solidarity


Thanks to its single-mindedness, Cambodia has literally brought Asean to its knees. In the organisation's 45-year history, its foreign ministers have never failed to issue a joint communique - however vague or noncommittal - after their deliberations. In the past there have been plenty of rough times and many disagreements - not least during the Cambodian conflict. But they have never ended like this.

This time around, Cambodia, as the Asean chair, has taken an uncompromising stand on the issue of the South China Sea. Instead of trying to find common ground among all concerned

parties, as the Asean chair has done in the past, the chair decided to put its national interest ahead of the grouping's solidarity. In the long run, it will backfire on Cambodia and Asean as a whole.

It could also hurt Cambodia's bid for a non-permanent seat on the UN Security Council next year. It will be interesting to see how the Philippines reacts. Sooner rather than later, Cambodia will realise that its action has jeopardised the grouping's credibility.

In the absence of a joint communique on the deliberations, action cannot be taken on dozens of decisions because there is no official record, and the Asean Secretariat will not be able to do anything about it. Asean will need to take immediate remedial action.

Since its period of enlargement from 1995-1999, more than officials would like to admit, Asean's ethos and way of doing things has changed tremendously due to new members' different political backgrounds and habits. Only Cambodia went through serious

difficulties in joining Asean due to its troubled history. Therefore, it was the last member to be admitted, in 1999. Asean had wanted all new members from the Asean-10 admitted by 1997. Since Cambodia joined, Asean has quickly developed new relations with China, once Phnom Penh's nemesis.

China was the key supporter of the Khmer Rouge, which fought the Phnom Penh government from 1979 until well after the United Nations intervened to stage elections in the country in 1993.

For the past 12 years, Cambodia and China have built up their bilateral ties and cemented cooperation and friendship as never before. As it has with the rest of Asean's members, China has developed a close relationship with Cambodia. But somehow, Cambodia-China relations have gone a bit further than the rest.

Cambodian Prime Minister Hun Sen knows China would be of great assistance in propelling the country's economic development and its standing in the region. As the longest-reigning leader in the region, Hun Sen wants to be recognised as a leader who has brought peace and prosperity to his country and also the region. After all, it was the Cambodian conflict that threatened the region's stability previously.

Since Cambodia took the chair of Asean, Asean-China relations have come under the world's microscope. The rows over the overlapping claims in the South China Sea, especially those involving China, the Philippines and Vietnam, have all reared their ugly heads at about the same time.

The Philippines has gone ballistic against China over the Scarborough Shoals - known as Huanyan Island in China - in the past several months. Manila has engaged its key ally, Washington, to increase its defence capacity.

Vietnam and China are also at each other's throats over their claims on the Spratly Islands. Each side has chosen different manoeuvring tactics. But like it or not, it has always been the Asean chair that can make or break any sensitive topic.

Asean's unity and solidarity is of the utmost importance for the grouping's survival and the preservation of its bargaining power. If each Asean member dwells on its own interest - as Cambodia has - then Asean has no future. The group's consensus and non-interference policies allow each member to pursue their own interests. But there is no Asean principle that allows the rotating chair to take things into its own hands without considering the voice of the majority.

A crucial test for Asean

Re: "Key players holding Asean hostage!", Opinion, July 16.



Kavi Chongkittavorn offers a very interesting analysis in in his informative article about the recent 45th Asean Foreign Ministers' Meeting in Phnom Penh. Indeed, in the past Asean spoke with one voice. From now on, all hell can break loose, to use the writer's exact terminology.

The article generates one fundamental question: what next?

From an academic perspective all future diplomatic efforts should be concentrated on giving tangibility to the legal commitments already binding all Asean and non-Asean countries mentioned in the article.

The Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia of February 24, 1976 specifically stipulates in Article 1 that its purpose is to promote perpetual peace, everlasting amity and cooperation among their peoples which would contribute to their strength, solidarity and closer relationship.

By Article 13 all its parties commit themselves that in case disputes among them should arise, they shall refrain from the threat or use of force and shall settle such disputes among themselves through friendly negotiations.

Kavi Chongkittavorn's article brings persuasive evidence of a sad reality: there is no solidarity among Asean members in our world characterised by global perplexities and vulnerabilities at the planetary level. In this context, a topical document comes to mind. It is the "Bangkok Declaration: Global Dialogue and Dynamic Engagement", adopted by consensus by the member states of the UN Conference on Trade and Development (UNCTAD), including all Asean and non-Asean countries. The Declaration says that solidarity and a strong sense of moral responsibility must be the guiding light of national and international policy. They are not only ethical imperatives but also prerequisites for a prosperous, peaceful and secure world based on true partnership.

Acting together in a spirit of authentic solidarity remains a crucial test which has to be passed both by all Asean countries and their partners and friends in the years to come.

Ioan Voicu

Bangkok

Key players holding Asean hostage!

After the Asean foreign minister failed to issue the joint communiqué last week, a frequently asked question has been: which countries are holding Asean hostage?

There are multiple choices, please pick one or more: a) The Asean claimants; b) The Asean non-claimants; c) The concurrent Asean Chair; d) The US; e) China; and f) all of the above. Here are explanations for each answer.

For the answer a), there are many reasons. Asean claimants are divided and lacked unity - the grouping's weakest point. Vietnam, the Philippines, Malaysia and Brunei seldom hold meetings among themselves to discuss about their common strategies. Back in 1995 they used to back and watch out for each others. As the national stakes are getting higher, they are shrieking in their cooperation. However, when they deem fit, they would use Asean as a front to counter external pressure. This time around in Phnom Penh they went on their own different way protecting their turfs.

For the first time in the Asean's 45-year history, the joint communiqué was not release because there were too many details on the disputes in South China Sea. Deep down, the foreign ministers from claimant members all pushed for their own bottom lines. They were more resilient previously. The Philippines wanted their dispute in the Scarborough Shoal to be included in the final communiqué while Vietnam did not budge pushing for its own version of the recent China's alleged violations of its economic exclusive zone. Malaysia, one of the most critical voices of Asean claimants in the past regarding the South China Sea, has been missing in action this time. However, it insisted to add "another shoals" followed the Philippines' request. Brunei was quiet and waiting for its turn next year as the Asean chair.

Such divergent views provided an ideal opportunity for the Asean chair, Cambodian Foreign Minister Hor Namhong, to go for a kill and cut short the whole debate. He proposed to the claimants that all of the incidents raised by them should be referred collectively as "recent developments in the South China Sea." Take it or leave it. Bang, bang, nothing came out. It was very interesting why he was not in the mood to find a common ground - the virtue normally displayed by all previous Asean chairs. At the last minute, Philippine Foreign Minister Roberto de Rosario even softened his wordings with an offer of just mentioning "the affected shoal." Now the Asean leaders must be seriously pondering what would happen when the region's longest reigning leader, Prime Minister Hun Sen, chairs the November summit.

It was clear for those who opted for the answer b) that the non-claimant countries are equally problematic apart from the Asean chair. There are two kinds of non-claimants Asean countries - those who are concerned parties and those who are not. The concerned parties are Singapore, Indonesia and Thailand, and the rest are not. The trio wants to see progress but now they are now caught in a dilemma as their views and positions could impact on the future of Asean and the whole gamut of Asean-China relations. Singapore stressed from time to time that as concerned parties in the disputes both within the Asean and international context it must be engaged to ensure freedom and safety of the sea-lane of communications. So is Indonesia, which also wants Asean to show solidarity overe the dispute. Thailand's position is a bit tricky. It depends who is the "real" foreign minister - still very confusing. These core members backed the issuance of a separate statement on South China Sea at the ministerial meeting. But the idea was later squashed as the Asean chair said that both China and the Philippine held bilateral talks and the tension over the Scarborough Shoal or Huanyan calmed down. So, there was no need for such a statement. Thailand, which is a coordinating country for Asean-China relations for 2012-2015, was lobbied hard by both China and the US for support on their positions. There was even a suggestion that if there was such a statement on South China Sea, both China and the Philippines should be mentioned and deplored for heightening the tension in the South China Sea.

Explanation for the choice c) must be that the Asean chair this year at the Asean annual meeting is a veteran politician, Foreign minister Hor Namhong. He knows exactly when to pull the trigger. This time he managed to block the joint communiqué - it will be his legacy. His action upset several foreign ministers attending the meeting. The reporters widely quoted Indonesian Foreign Minister Marty Natalegawa's comment saying that he was "disappointed" with the outcome and some Asean members acted "irresponsibly." Of course, he did not mention Cambodia by name. It remains to be seen how this will affect the role of Indonesia as observers in the Thai-Cambodian dispute over the Preah Vihear/Khao Praviharn Temple. There has been very little progress on this initiative when Indonesia served as chair last year.

In the next two years, Brunei Darussalam and Myanmar will take up the Asean chair after Cambodia in 2013 and 2014 respectively. Truth be told, both countries supported Cambodia on the South China Sea issue. Although Brunei is one of the Asean claimants, the oil-rich country has never raised any voice or stated its position out right in this squabbling. But Brunei and Myanmar have distinctive positions that the overlapping claims should be settled among the claimants without useful forces and through dialogues. Such views augur well with China's long standing argument.

For the answer d), reasons are simple. Everybody knows the US has shown more support for Asean even though it is cutting its defense budget in the future. With troops dwindling down in Afghanistan, the US is shifting the attention to the Asia-Pacific, which could be the next battleground. The Pentagon plans to increase the troop level from the current 50 per cent to 60 per cent in the next 10 years. Where will be the extra ten per cent of American troops making their first home base or rather rotational base? With the US becoming more enthusiastic in association with the ongoing Asean efforts on security matters, some Asean members are feeling gung-ho while others are feeling uneasy as they know they could become prawns in the big power games. After all, Southeast Asia will remain in China's backyard.

Those picked e) for an answer must be non-Chinese. Throughout the Asean ministerial meeting, the Chinese media in China all blamed the Philippines for holding Asean hostage and wondered aloud why Asean allowed such a behavior. Interestingly, only few Chinese commentators mentioned Vietnam though. The South China Sea row comes at the time when China is promoting new diplomatic approach of peaceful rise and development. It will be further consolidated as a plan for regional harmony with the new leadership line up later this year. Therefore Beijing does not understand why Asean would allow the Philippines and Vietnam to turn things upside down in Asean-China relations. Beijing has already placed relations with developing countries in Southeast Asia as the number one foreign policy priority followed the South China Sea tension. China's ties with major powers especially the US, Russia and Europe are predictable and stable. However, now any tension between China and Asean could harm their major powers' relations.

Finally, the explanation for the last answer f) is rather self-fullfilling. All of the above mentioned players have effectively held Asean hostage one way or another as well. Many decisions were now stuck because there was no joint communiqué to officially state their deliberations. All player have used Asean as a play toy for their own benefits all the way, utilizing the rhetoric and tactics that Asean leaders are familiar too. The Asean chair knows full well his pejorative power to shape the agenda and content. He exercised it with prudence. Likewise, Asean claimants and non-claimants understand deep in their heart they would never be able to unite again with on common position on South China Sea as in March 1995. That was why the Philippines has taken all necessary steps to boost its own position, including increased defence cooperation with the US, much to the chagrins of other Asean members. The US and China will compete, confront and cooperation within the Asean frameworks. In the past, nobody was worried about such engagements because Asean spoke with one voice. From now on, all hell can break loose. Good luck Asean.

ទូតខ្មែរនៅបាងកក សុំឱ្យកាសែត ដឹណេសិន បំភ្លឺឆ្លើយតបបទវិចារណកថារបស់ខ្លួន

ខ្ញុំសូមធ្វើការ គូសបញ្ជាក់មួយចំនួន ទៅលើបទវិចារណកថា ដែលបានចេញផ្សាយ នៅក្នុង កាសែត The Nation របស់លោក កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ ក្រោមចំណងជើងថា “កម្ពុជាបានដាក់ អនាគត របស់អាស៊ាន ទៅក្នុងភាពអន្តរាយ ” ដូចខាងក្រោមនេះ៖

កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាន លើកទី ៤៥ (AMM) បានប្រារព្ធឡើង នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃ ទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ បានពិភាក្សាអំពី បញ្ហាសំខាន់ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងភាពរីកចំរើន នៃការកសាង សហគមន៍អាស៊ាន។ មតិរួមដែលមានចំណុចគន្លឹះ ១៣០ចំណុច គឺមានចំណុច តែមួយប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមចំណុចទាំងអស់ ដែលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានមិនអាចធ្វើការ សម្រេចសេចក្តីថ្លែងការណ៍ រួមមួយបាន។ ប្រទេសហ្វីលីពីន និង វៀតណាមត្រូវបានគេមើល ឃើញ ថា បានចេញមុខ មករារាំង ការសម្រេចនេះ ដែលនេះជាតួនាទីដែលត្រូវធ្វើដើម្បីសម្តែង ការ គោរពចំពោះ ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន។

ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ប្រទេសកម្ពុជាមានការសោកស្តាយខ្លាំងណាស់ដែលមិនអាច សម្រេចចេញនូវ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះបាន ដោយសារតែ មានការទាមទារខ្លះបានធ្វើឡើង ដោយប្រទេសហ្វីលីពីន និង វៀតណាម ឲ្យបញ្ចូលបញ្ហានៃ Scarborough Shoal (កោះជម្លោះ) ប្រទេសវៀតណាមបានអះអាងទៅ លើតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (EEZ) ព្រមទាំងបញ្ហាផ្សេង ទៀតដែរ។ វាមិនអាចទទួលយកបានទេ សម្រាប់អាស៊ាន ដែលសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន បានក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំង ដោយសារតែការអះអាង របស់ប្រទេសវៀតណាម និង ហ្វីលីពីន លើដែន សមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។

កម្ពុជា គឺមានទស្សនៈមួយថា កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាន មិនមែនជាតុលាការ ដែលអាចកាត់ ក្តីប្រឆាំង ឬទៅតាមការបង្គាប់ របស់នរណាម្នាក់ នោះទេ ហើយចំពោះការជាប់ទាក់ទងទៅនឹង ជម្លោះទ្វេភាគីរវាង ហ្វីលីពីន និង ចិន ហើយនិង វៀតណាម នឹងចិន នោះ។ តួនាទីតាម គោលការណ៍របស់កម្ពុជា គឺថា អាស៊ានមិនគួរចូលរួមនោះទេ។

ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន កម្ពុជាសង្ឃឹមថា គ្រប់ភាគីទាំងអស់ខាងលើ នឹងមានឱកាសក្នុង ការស្វែងរកដំណោះស្រាយ សន្តិភាពមួយ សម្រាប់ជម្លោះ ក្នុងថ្ងៃអនាគត។

ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន កម្ពុជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងអស់ពីសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ដើម្បីជម្រុញ ឲ្យមាន ការចុះហត្ថលេខា លើសេចក្តីប្រកាស តាមការបង្គាប់របស់ភាគីទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធ នឹងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) កាលពីឆ្នាំ២០០២។ ចំពោះ DOC នេះដែរ គឺជាការពិត មួយដែលផ្ទុកទៅដោយទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់ និង នយោបាយគ្រប់គ្រាន់ ដែលគ្រប់ភាគីទាំងអស់ អាចប្រតិបត្តិ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសន្តិភាព ជុំវិញជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ។

គួរកត់សម្គាល់ដែរថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានកាលពី លើកមុន គ្រាន់តែលើកឡើងពីបញ្ហាទូទៅ នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏គ្មានបាន បញ្ជាក់អំពីតំបន់ជាក់លាក់ដូចជាកោះ នៅក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះដែរ។ ដូច្នេះហើយ វាអាចកំណត់ថា សមាជិកមួយចំនួននៃអាស៊ាន រំលោភទៅលើឧសានវាទ ដែលជម្លោះទ្វេភាគី ត្រូវតែរួមបញ្ចូលទៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ឬ ក៏មិនដូច្នោះទេវាត្រូវតែបដិសេធទាំងអស់គ្នា នោះ។

ខ្ញុំសូមស្នើសុំទៅលោក ឲ្យជួយចេញផ្សាយនូវលិខិតរបស់ខ្ញុំនេះយ៉ាងពេញលេញតែម្តង ក្នុង ពេលឆាប់បំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅរួច នៅលើទំព័រ កាសែតរបស់លោក សម្រាប់ផល ប្រយោជន៍ នៃអ្នកអានទាំងអស់គ្នា៕

The 2024 Workshops for Foreign Confucius Institute Directors on June 13-21, 2024 at Sichuan Province, China

My sincere thanks and gratitude go to my respectful Rector, H.E. Sok Khorn , and the Chinese Confucius Institute Director, Prof. Yi Yongzhon...