Sam Rany, Ph.D.

Saturday, 28 July 2012

Vietnam invests over VND110 billion in sugar planting in Cambodia

VNS | Jul 26, 2012 15:59 pm

Sugar factories from Tay Ninh province have spent over VND110 billion ($5 million) to plant sugar cane in Cambodia's Svay Rieng province for the 2012-2013 crop, said the Tay Ninh People's Committee.

The Bien Hoa- Tay Ninh and Bourbon-Tay Ninh sugar factories are in a joint venture with their Cambodian partners to plant 3,500 hectares of sugar cane on plantations that will provide materials for these Vietnamese sugar factories. Vietnamese sugar producers have planted the crops in Cambodia as sugar cane in Vietnam has faced stiff competition for farmland from other crops such as cassava and rubber.

However, Vietnamese investors said poor infrastructure has made it difficult to transport sugar cane to Vietnam. Provincial authorities met last week to discuss measures to tackle these difficulties in a bid to promote trade and business ties between the two provinces in the time to come.

The sugar cane sector is a part of a co-operation agreement signed between the two provinces last September to create jobs and boost incomes for local people.

According to Vietnam's customs department, bilateral trade between the two countries reached nearly $1.5 billion in the first five months of this year, an increase of 30 per cent against the same period last year.

Vietnamese businesses have more than 110 investment projects totaling more than $2.4 billion in registered capital in Cambodia. Of this capital, 40.7 per cent was in agriculture and forestry, 34 per cent in electricity production and 11 per cent in the finance and banking sector. Cambodia has become the second biggest receiver of investment from Vietnamese businesses.

China grants scholarship to Cambodian students

Xinhua | 2012-7-27 23:07:54
By Agencies

The embassy of China to Cambodia on Friday awarded annual scholarships to 56 Cambodian students to pursue their bachelor's and master's degrees in China.

The students major in economics, commerce, information and communication technologies, engineering, agriculture, political science, international relations and laws.

Ambassador Pan Guangxue said the Chinese government has always attached great attention to the development of human resources in Cambodia.

"Education is the foundation for the social and economic development. China will try to offer as many scholarships as possible to Cambodia in order to develop human resources and to further enhance friendly relations between China and Cambodia," he said at the granting ceremony.

According to the ambassador, China provides at least 50 scholarships every year to Cambodian students for studying in China.

Phoeurng Sackona, secretary of state for Cambodia's Ministry of Education, Youth and Sports, expressed sincere thanks to China for granting scholarships to Cambodian students.

"The scholarships reflect China's attention to the development human resources in Cambodia, a key element for the country's development," she said.

តើអ្វីទៅ ដែលហៅថា ភាពលំអៀង ឬអគតិ?

ដោយ វិជ័យ អានន្ទ

2012-07-27

ការមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់របស់តុលាការក្នុងការស្វែងរក យុត្តិធម៌ជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ រិះគន់ថា ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលពុំសូវមានយុត្តិធម៌ ហើយជាប្រទេសយកចិត្តទុកដាក់តិចតួចក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។

ការអើពើតិចតួចរបស់តុលាការលើការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ នេះ ត្រូវសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះរិះគន់ថា តុលាការមិនឯករាជ្យ តុលាការមានភាពលំអៀង ឬអគតិ។ តើអ្វីទៅ ដែលហៅថា អគតិ ឬភាពលំអៀង? តើអគតិនោះមានប៉ុន្មានប្រភេទ? តើភាពលំអៀងនាំឲ្យមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុង សង្គម?

អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីថ្ងៃទី១៨ កក្កដា បង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈកាលបីខែកន្លងមកនេះ មានបញ្ហាអយុត្តិធម៌ជាច្រើនកើតឡើង។

បញ្ហាទាំងនោះរួមមាន ការបាញ់សម្លាប់សកម្មជនការពារបរិស្ថាន នៅខេត្តកោះកុង។ ការបាញ់សម្លាប់កុមារី ហេង ចន្ថា ក្នុងករណីចុះបង្ក្រាបជម្លោះដីធ្លី នៅភូមិប្រម៉ា ឃុំកំពង់ដំរី ស្រុកឆ្លូង ខេត្តក្រចេះ។ ករណីបាញ់កម្មការិនី ដោយអតីតអភិបាលក្រុងបាវិត លោក ឈូក បណ្ឌិត និងករណីចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ នាយកវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ និងប្រធានអ្នកប្រជាធិបតេយ្យជាដើម។
ករណីទាំងនេះត្រូវអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយនេះ បង្ហាញថា តុលាការមិនបានបើកឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះទាំងនោះឡើយ។ ការដែលតុលាការមិនអាចស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះទាំងនោះបាន ត្រូវអង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា តុលាការមានភាពលំអៀង ឬអគតិ។

សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសាសនា នៃពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ និងជាជំនួយការប្រធានរាជបណ្ឌិតសភា លោកបណ្ឌិត សួន ឱសថ ពន្យល់ថា ពាក្យលំអៀង និងពាក្យអគតិ គឺមានអត្ថន័យដូចគ្នា ហើយពាក្យនេះត្រូវលោកឲ្យនិយមន័យថា ដំណើរនៃគំនិតដែលមិននៅកណ្ដាល ឬគំនិតមិនត្រឹមត្រូវតាមអនាគតិ។

លោកបណ្ឌិត សួន ឱសថ មានប្រសាសន៍ថា អគតិ ឬភាពលំអៀងនេះ ដែលជាមូលហេតុដ៏ចម្បងនាំឲ្យកើតមានភាពអយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គម។ ដូច្នេះ បើសិនចង់ឲ្យសង្គមមួយមានភាពយុត្តិធម៌ មនុស្សក្នុងសង្គមនោះត្រូវលះបង់នូវអគតិចេញ។ លោកថ្លែងបន្តថា មូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតភាពលំអៀងមាន៤។ ទី១ លំអៀងដោយសេចក្ដីស្រលាញ់។ ទី២ លំអៀងព្រោះសេចក្ដីស្អប់។ ទី៣ លំអៀងព្រោះភាពភ័យខ្លាច និងទី៤ លំអៀងព្រោះសេចក្ដីល្ងង់។

លោក សួន ឱសថ ពន្យល់ថា អំពើវិនិច្ឆ័យ ឬអំពើនៃការកាត់សេចក្ដីទាំងឡាយណាដែលមិនផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់ ឬភាពត្រឹមត្រូវយុត្តិធម៌ គឺផ្អែកលើគោលការណ៍នៃសេចក្ដីស្រលាញ់របស់យើងម្នាក់ៗជាធំ អំពើនោះគេហៅថា លំអៀងដោយសេចក្ដីស្រលាញ់។

ឧទាហរណ៍ មនុស្សដែលយើងស្រលាញ់ ទៅប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសច្បាប់ ឬអំពើបំពានលើអ្នកដទៃ នៅពេលគេយកមនុស្សដែលយើងស្រលាញ់មកឲ្យយើងវិនិច្ឆ័យ យើងមិនផ្អែកលើអំពើរបស់មនុស្សដែលយើងស្រលាញ់បានប្រព្រឹត្ត តែយើងបែរជាផ្អែកលើក្ដីស្រលាញ់របស់យើងទៅវិនិច្ឆ័យឲ្យបុគ្គលនោះ ឈ្នះក្ដីទៅវិញ អំពើបែបនេះគេហៅថា លំអៀងដោយសេចក្ដីស្រលាញ់៖ «ស្រលាញ់ ទៅលើភាគីណាហើយ ឲ្យភាគីនោះឈ្នះ ទោះបីជាភាគីនោះអនុវត្តខុស ឬអនុវត្តមិនត្រឹមត្រូវ ល្មើសទៅច្បាប់ ឬល្មើសទៅក្នុងសីលធម៌ណាមួយហើយ ក៏នៅតែឲ្យបុគ្គលនោះឈ្នះ ឬបុគ្គលនោះត្រូវ នេះហើយហៅថាលំអៀងព្រោះស្រលាញ់»។

មួយវិញទៀត លំអៀងដោយសេចក្ដីស្អប់ មានន័យថា បុគ្គលដែលធ្លាប់ធ្វើឲ្យយើងអាក់អន់ចិត្តនាពេលកន្លងមក នៅពេលបុគ្គលនោះប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែបុគ្គលនោះត្រូវអ្នកដទៃបង្កាច់បង្ខូច ហើយគេយករឿងរបស់បុគ្គលនោះឲ្យយើងវិនិច្ឆ័យ យើងមិនផ្អែកលើទង្វើរបស់បុគ្គលនោះបានប្រព្រឹត្តិមកវិនិច្ឆ័យ តែយើងបែរជាយកគំនុំរបស់យើងទៅវិនិច្ឆ័យបុគ្គលនោះ ហើយឲ្យកាត់សេចក្ដីឲ្យមនុស្សជាទីសម្អប់របស់យើងនោះចាញ់ក្ដីទៅ វិញ។ ទង្វើបែបនេះគេឲ្យឈ្មោះថាលំអៀងដោយសេចក្ដីស្អប់៖ «ទោសាគតិ លំអៀងព្រោះស្អប់ តែលំអៀងព្រោះស្អប់ហ្នឹង កាលណាបើគេយករឿងក្ដីទៅឲ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះហើយ កាលណាបើឃើញភាគីណាមួយ ដែលធ្លាប់មានទំនាស់មកឲ្យដោះស្រាយ មិនចង់ឲ្យបុគ្គលនោះរួចពីបញ្ហាវិវាទនោះទេ ទោះបីជាបុគ្គលនោះត្រូវក៏ដោយ ក៏ឲ្យបុគ្គលដែលខ្លួនសម្គាល់ថាស្អប់ហ្នឹង ឲ្យខុសដែរ ឬក៏ឲ្យទទួលនូវទោសដែរ»។
រីឯលំអៀងដោយភាពភ័យខ្លាច គឺជាអំពើវិនិច្ឆ័យទាំងឡាយ ដែលផ្អែកលើគោលការណ៍ភ័យខ្លាចរបស់យើងជាធំ ដោយយើងមិនយកអំពើខុស ឬត្រូវរបស់បុគ្គលដែលបានប្រព្រឹត្តមកវិនិច្ឆ័យតាមគោលការណ៍ច្បាប់។

តួយ៉ាងមន្ត្រីមានបុណ្យស័ក្ដិធំ បំពានប្រជាពលរដ្ឋតូចតាច តុលាការមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចាប់បុគ្គលនោះ តែតុលាការមិនហ៊ានចាប់បុគ្គលនោះ អំពើបែបនេះគេហៅថា លំអៀងដោយភាពភ័យខ្លាច៖ «លំអៀងព្រោះភ័យខ្លាចនេះ គេហៅថា ភយាគតិ កាលណាបើឃើញអ្នកវិវាទហ្នឹងមក គេមកប្ដឹងយើង ហើយមានភាគីណាមួយគេមានអំណាច គេមានលុយកាក់ ខ្លាចនូវបុណ្យស័ក្ដិខ្លាចនូវអំណាចរបស់គេ ក៏ចេះតែវិនិច្ឆ័យទៅ ឲ្យអ្នកមានអំណាច ឲ្យអ្នកមានលុយកាក់នោះឈ្នះ ហើយឲ្យអ្នកមិនមានអំណាច មិនមានលុយកាក់នោះចាញ់»។

ចំណែកលំអៀងដោយសេចក្ដីល្ងង់ខ្លៅ សំដៅដល់បុគ្គលខ្វះចំណេះដឹងគ្រប់គ្រាន់ ទៅកាន់កាប់កិច្ចការធ្វើជាអ្នកវិនិច្ឆ័យទោសឲ្យអ្នកដទៃ។ ហើយការវិនិច្ឆ័យនោះមិនមានភាពយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវដោយសារការខ្វះចំណេះដឹងនោះ។ អំពើបែបនេះ គេហៅថា លំអៀងដោយសេចក្ដីល្ងង់ខ្លៅ៖ «លំអៀងព្រោះវង្វេង ឬលំអៀងព្រោះសេចក្ដីល្ងង់ខ្លៅ ហៅថាមោហាគតិ សំដៅទៅភាគីដោះស្រាយកាលណាបើខ្លួនមិនចេះចាំក្បួនច្បាប់ ឬក៏បទបញ្ញត្តិផ្សេងៗ ហើយវិនិច្ឆ័យទោសផ្សេងៗដោយខ្វះចំណេះដឹងនោះ ហើយក៏ចេះតែវិនិច្ឆ័យទៅ ឲ្យឈ្នះអ្នកនេះ ឲ្យឈ្នះអ្នកនោះទៅ មិនដឹងយ៉ាងហ្នឹង ហៅថាលំអៀងព្រោះល្ងង់»។

លោកបណ្ឌិត សួន ឱសថ អះអាងថា អគតិទាំង៤ នេះហើយ ដែលជាមេជាប្រភពនាំឲ្យកើតមានបញ្ហាអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម។ លោកថ្លែងបន្តថា បើសិនចង់ឲ្យមានភាពយុត្តិធម៌ បុគ្គលនីមួយៗត្រូវធ្វើយ៉ាងណាកាត់បន្ថយអគតិទាំង៤យ៉ាងនេះចេញ ពុំនោះទេប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសង្គមនោះ នឹងត្រូវរងទុក្ខលំបាកដោយអំពើអយុត្តិធម៌ទាំងនោះជាក់ជាពុំខាន៕

Wednesday, 25 July 2012

Government quashed PM Sok An's health rumours

Wednesday, 25 July 2012

Cheang Sokha

The Council of Ministers yesterday flatly rejected recent rumours and speculation about the health of Deputy Prime Minister Sok An, stating that he is recovering well after weeks of treatment for kidney stones at a Singapore hospital.

In a statement, the Council’s Press and Quick Reaction Unit called the rumours a form of “psychological warfare”, though they did not specify who they believed responsible.

As to the deputy prime minister’s health, it is “improving and as strong as ever after the successful treatment of lime stone in the kidney by specialised doctors overseas,” the statement reads.

Sok An, 62, has been out of the public eye since before the Asean Foreign Ministers meeting earlier this month, and his trip overseas for treatment has prompted much speculation about his health.

Opposition party and US to talk Rainsy return

Wednesday, 25 July 2012

Meas Sokchea

The trio at the head of Cambodia’s newly merged opposition party is heading to Washington early next month to talk with unnamed US Congressional and State Department officials about bringing their absentee leader, Sam Rainsy, back to take part in the 2013 national elections.

“The question is, will the US accept a government that does not respect the will of the people?” asked opposition parliamentarian Mu Sochua in an interview yesterday, implicitly referring to the ruling Cambodian People’s Party.

Sochua is aligned with the new Cambodian Democratic Movement for National Rescue, a union forged in Manila this month between the Human Rights Party and the Sam Rainsy Party.

The US is seen as a country that can effect human-rights change in Cambodia – at least in the eyes of the 13 Boeung Kak women released on June 27 after being sentenced in May to two and a half years in prison.

They believe talks US Secretary of State Hillary Clinton had with Foreign Minister Hor Namhong in Washington helped secure their freedom.

Travelling with Sochua to Washington from August 7 to 15 are Rainsy and Human Rights Party head Khem Sokha.

US Embassy spokesman Sean McIntosh confirmed that Sochua met with embassy Chargé d’Affaires Jeff Daigle on Monday to discuss the national elections in Cambodia and that the embassy is helping to arrange meetings in the capital.

Whether she and top members of the Cambodian Democratic Movement for National Rescue will have any luck there is another matter.

Sochua declined to answer questions about what-if scenarios should Rainsy fail to return and campaign in elections next year.

When asked if Sokha could lead the party, she said the HRP head “is very clear in his heart and his mind that his energy will be for the return of Sam Rainsy. And Mr Sam Rainsy will be a candidate for the premiership”.

Sokha didn’t seem to disagree. “This meeting, we will tell them that we have already merged because they want to see us joining hands with Sam Rainsy,” Sokha said.

A spokesman for the CPP said foreigners cannot interfere in Cambodian sovereignty because the government has been elected by the people.

លោក កែវ រ៉េមី៖ មេបក្សប្រឆាំងអាចចូលធ្វើនយោបាយបានប្រសិនបើក្រសួងមហាផ្ទៃ និង គ.ជ.ប អនុញ្ញាត

Wednesday, 25 July 2012 11:38 ដោយៈ លោក ឃួន វាយោ-Posted: ID-009

ភ្នំពេញៈ រដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងជាអនុប្រធានអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស នៃទីស្តីការ គណៈរដ្ឋមន្រ្ដីលោក កែវ រ៉េមី បានមានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជារឿងនយោយបាយ នោះទេ តែវាពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងផ្លូវច្បាប់ ប្រសិនបើមេបក្សរូបនេះ ចង់ធ្វើនយោបាយបន្តទៀតនោះ លុះត្រាមានការ អនុញ្ញាតពីក្រសួងមហាផ្ទៃ និង គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។

ថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែត ធ្វើនៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្រ្ដី នាព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២នេះ លោក កែវ រ៉េមី បន្តថា «លោក សម រង្ស៊ី មិនអាចធ្វើនយោបាយបាន ទៀតទេ ដោយសារលោកជាទណ្ឌិត ហើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏បានចែងយ៉ាងច្បាស់ថា ជនជាប់ចោទ ឬទណ្ឌិត មិនអាចឈរឈ្មោះធ្វើជា តំណាង រាស្រ្ដបាននោះទេ តែប្រសិនបើក្រសួងមហាផ្ទៃ និងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតអនុញ្ញាតនោះ ប្រធានបក្សប្រឆាំងនេះ អាចចូលរួមប្រឡូក ក្នុងឆាកនយោបាយបន្តទៀតបាន»។

អនុប្រធានអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស និងជារដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បន្ថែមថា រដូវកាល នៃការបោះឆ្នោតសាកលជិតមកដល់ហើយ លោកសង្កេតឃើញថា គណបក្សប្រឆាំង បាននិងកំពុងបំពុលបរិយា កាសជាខ្លាំង ដូចជាការធ្វើសមាជ និងបង្កើតចលនារួបរួមគ្នាជាដើម។ ក្នុងនាមអនុប្រធានអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សសុំរក្សាសិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការឆ្លើយបំភ្លឺ ដែលទាក់ទងនឹងការមួលបង្កាច់មកលើការដឹកនាំរាជរដ្ឋា ភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន។

ការសម្រេចរបស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សកាលពីសមាជកន្លងមកថ្មីៗនេះ គឺគណបក្សនេះ សុំឲ្យមានការចូលរួមពី មេបក្សប្រឆាំងក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស តំណាងរាស្រ្ដនៅឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខនេះ។ តែលោក កែវ រ៉េមី បាន លើកឡើងថា ការបោះឆ្នោតសកលនាខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ គឺមានដំណើរការធម្មតា រាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់ភ្ជាប់ នូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ ដោយប្រកាន់ភ្ជាប់នូវរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលមាន គណបក្សច្រើនចូលរួមប្រកួតប្រជែង។

លោក កែវ រ៉េមី បញ្ជាក់ថា «ទោះជាមានការបង្កើតចលនាសង្រោះជាតិរបស់គណបក្សប្រឆាំងសម រស្ស៊ី និង គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនខ្លាចនោះឡើយ ដោយលោកលើកហេតុ ផលថា អ្នកគាំទ្ររបស់គណបក្សទាំងពីរគ្មានការកើនឡើងទេ»។

សូមជម្រាបថា លោកសម រង្ស៊ី កំពុងរត់គេចខ្លួនពីការតាមចាប់ របស់សមត្ថកិច្ចបន្ទាប់ពី តុលាការកម្ពុជាផ្តន្ទា ទោសរូបលោកដាក់ពន្ធនាគារ សរុប១៤ឆ្នាំ ពីបទចោទប្រកាន់ជាច្រើនទាក់ទងនឹងដកតំរុយបង្គោលព្រំដែន ការ បង្ហាញផែនទីក្លែងក្លាយ និងបរិហារកេរ្តិ៍។ លោកសម រង្ស៊ី បានចាត់ទុកសំណុំរឿងទាំងនោះថា ជារឿងនយោ បាយ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់ទុករឿងនេះពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងផ្លូវច្បាប់៕